พัฒนาการของ EF ในช่วงประถมและมัธยม

โดย | 11 มีนาคม 2018 | EF สำหรับคุณครู

วัยประถมปลาย เด็กมีพัฒนาการดีขึ้น ทำสิ่งต่างๆได้มากขึ้นคุณครูจะเห็นว่าเขาสามารถเรียนรู้การวางแผน จัดการและติดตามงาน ทำงานได้นานขึ้น เรียนรู้วินัยได้

วัยประถมปลาย เด็กมีพัฒนาการดีขึ้น ทำสิ่งต่างๆได้มากขึ้นคุณครูจะเห็นว่าเขาสามารถเรียนรู้การวางแผน จัดการและติดตามงาน ทำงานได้นานขึ้น เรียนรู้วินัยได้ดีขึ้น เช่น จัดโต๊ะ สมุดทำงานหรือตู้หนังสือเป็นระเบียบ แม้จะต้องมีการเตือนกันบ้างก็ตาม

11-12 ปี เด็กส่วนใหญ่จะสามารถจัดการกิจวัตรประจำวันได้ด้วยตนเองทั้งที่บ้านและที่โรงเรียน จะพัฒนาต่อยอดEF ในเรื่องการยับยั้งชั่งใจ รู้เรื่องกติกามารยาทมากขึ้น เริ่มวางแผน ตั้งเป้า ทำงานตามแผนและจัดการเวลาเป็น จัดลำดับความสำคัญของงานที่ซับซ้อนขึ้นได้ ช่วงวัยนี้เด็กส่วนใหญ่เริ่มเข้าใจได้ว่าพฤติกรรมของตนเองแบบไหนสมควรหรือไม่ รวมทั้งประเมินงานได้ เช่น ถ้าทำไปแล้วไม่น่าจะสำเร็จ ปรับเปลี่ยนแนวทางการทำงานได้

วัยมัธยม จะพบว่าเด็กทำอะไรๆ ได้ดีขึ้น วางแผนและจัดการงานต่างๆ ได้อย่างเป็นอิสระ พึ่งตนเองได้มากขึ้น งานที่เคยใช้ความพยายามใช้เวลามาก จะทำบ่อยๆ จนคุ้นเคยและเก่ง จนกลายเป็นทักษะแบบอัตโนมัติ ทำได้เร็วขึ้นและถ้าพัฒนา EF มาด้วยดี เด็กจะรู้จักการยืดหยุ่นพลิกแพลงมากขึ้นด้วย รู้วิธีจะหาทางออกทางเลือกหลายๆ แบบ

ในช่วงวัยนี้ เด็กสามารถรับมือกับการเรียนทางวิชาการที่หนักขึ้นได้กว่าเมื่อก่อน เช่น การค้นคว้า การทำรายงาน การต้องจดจ่อกับหลายๆ วิชาในแต่ละวัน การบ้านที่มากขึ้น ฯลฯ ส่วนในเรื่อง ความสัมพันธ์ทางสังคม กับกลุ่มเพื่อน ที่เป็นเรื่องใหญ่ของเขา เขาจะเรียนรู้ว่า ต้องรู้จักควบคุมอารมณ์ความรู้สึกของตัวเอง ไม่เช่นนั้นเพื่อนอาจจะไม่ยอมรับให้เข้ากลุ่ม

วัยรุ่นตอนปลายและต้นวัยยี่สิบ สมองส่วนหน้าจะเติบโตเต็มวัยมากขึ้น ประกอบกับการพัฒนา EF รวมทั้งประสบการณ์ในชีวิตที่เพิ่มพูนขึ้น ทำให้คนวัยนี้มีการตัดสินใจ การวางแผน และการยืดหยุ่นที่ดีขึ้น พวกเขาสามารถเรียนต่อระดับสูงได้ดีขึ้นซึ่งต้องรับผิดชอบด้วยตนเองทุกอย่าง หรือเมื่อต้อง ออกสู่โลกของการทำงาน ไปจนถึงการพัฒนาความสัมพันธ์กับคนรัก และนำไปสู่ความรับผิดชอบในครอบครัวของตนเองต่อไป

Ref : Joyce Cooper-Kahn & Laurie Dietzel,(2008), Late, Lost, and Unprepared : A Parents’ Guide to Helping Children with Executive Functioning, Woodbine House,