ออกกำลังกายแล้ว สมองดีมี EF? “การออกกำลังกาย” เป็นยาแขนงวิเศษ ที่ไม่ต้องจ่ายเงินไปหาหมอ เป็นวิธีที่ง่ายและประหยัด การออกกำลังกายเคลื่อนไหวไม่เพียงลดความเสี่ยงของโรคที่ไม่ติดต่อ ยังช่วยทำให้สมองมีประสิทธิภาพดี กิจกรรมทางกาย การเคลื่อนไหวของร่างกาย รวมถึงนิสัยเกี่ยวกับสุขภาพมีส่วนสำคัญต่อคุณภาพสมองในวัยชราของเรา ในขณะเดียวกันทักษะการทำงานของสมองส่วนหน้าหรือ EF (Executive Function) ในทุกๆ วันที่เราดำเนินชีวิต ก็มีผลต่อพฤติกรรมที่เกี่ยวกับสุขภาพของเราในการกำกับตนเองเลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกาย การเลือกที่จะดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอร์ล จะสูบบุหรี่หรือใช้สิ่งเสพติดอย่างอื่นหรือไม่ หรือหลีกเลี่ยงการปฏิบัติตัวที่ส่งผลให้สุขภาพเสีย           ทักษะสมองส่วนหน้า (Executive...

ทักษะอารมณ์และสังคมกับทักษะสมอง EF พัฒนาการทางอารมณ์และการควบคุมอารมณ์เกี่ยวข้องกับทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Function: EF) การพัฒนาทักษะอารมณ์และสังคมหมายถึง การมีทักษะสังเกตตนเอง การตระหนักรู้ถึงสภาวะอารมณ์ที่ตนเองเป็นอยู่ และการควบคุมตนเองมีความสำคัญในกระบวนการทำงานระดับสูงของสมอง ในขณะที่เรากำลังพยายามควบคุมพฤติกรรมของเรานั้นสมองส่วนหน้าตรงบริเวณหน้าผากกำลังทำงานอย่างหนักในการควบคุมแรงกระตุ้นภายใน การริเริ่มทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่ตนเองเห็นควร ตรวจสอบตนเอง รวมทั้งกำลังเรียนรู้จากประสบการณ์ที่กำลังเผชิญ ทักษะต่างๆ เหล่านี้เติบโตและพัฒนาตลอดวัยเด็กไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ การทำงานของสมองส่วนอารมณ์กับสมองส่วนหน้าที่ไม่สมดุลจะสะท้อนออกมาให้เห็นอย่างชัดเจนเมื่อเข้าสู่วัยรุ่น เด็กวัยรุ่นที่ไม่ได้รับการฝึกหัดทักษะสมองส่วนหน้า (EF) มาตั้งแต่ยังเล็กต่อเนื่องเพียงพอจะอดทนต่อสิ่งเร้าที่อยู่ตรงหน้าได้ยาก และทั้งนี้เนื่องจากสมองส่วนหน้าที่ทำหน้าที่คิดเหตุผลนั้น ยังไม่เติบโตเต็มที่จนกระทั่งเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนปลายถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น หรืออายุราวประมาณ 25 -...

ทักษะสมอง EF กับการพัฒนาคุณธรรมในใจเด็ก คุณธรรม เป็นความสามารถในการใช้วิจารณญาณในการกระทำสิ่งที่ดีงามต่อคนอื่น สังคมและสิ่งแวดล้อม เป็นเครื่องชี้นำการตัดสินใจและการกระทำในการดำเนินชีวิต (Kohlberg 1963,1984) คุณธรรมเป็นผลที่เกิดจากกระบวนการทางอารมณ์และความรู้ความเข้าใจที่ซับซ้อน ในทางด้านจิตวิทยาและปรัชญา คุณธรรมเป็นทั้งเรื่องของการใช้เหตุผล การไตร่ตรองและมีเส้นแบ่งชัดเจน อีกทั้งยังเป็นเรื่องของอารมณ์ที่เกิดอย่างรวดเร็วและเป็นธรรมชาติ นักวิจัยด้านประสาทวิทยาศาสตร์มีความพยายามค้นคว้า ว่าสมองส่วนใดที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับคุณธรรม การศึกษาเท่าที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่า สมองใช้การทำงานของวงจรประสาทหลายวงจรที่ซ้อนทับ และกระบวนการที่ซับซ้อนมากในการกำกับพฤติกรรมต่างๆ ที่เรียกได้ว่ามี “คุณธรรม” แต่ในการพยายามค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์ไม่พบว่ามีวงจรสมองส่วนไหนที่ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับคุณธรรมโดยเฉพาะ ในการศึกษาวิจัยพบว่า ทักษะสมองส่วนหน้า (EF) ซึ่งทำหน้าที่เชิงบริหารจัดการเป็นชุดของความสามารถทางปัญญา...

กิจกรรมส่งเสริมทักษะ EF ง่ายๆ สำหรับเด็กปฐมวัย 3-5 ขวบ เด็กที่มีอายุตั้งแต่ 3-5 ปี ซึ่งเป็นในวัยอนุบาลนั้น ทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Function: EF) กำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงนี้ มีความสามารถในการกำกับควบคุมตนเองได้ดีขึ้นอย่างมาก ทั้งในทางร่างกายและการกระทำเมื่อเทียบกับช่วงวัยที่เพิ่งผ่านมา เด็กในช่วงวัย 3-4 ขวบต้องการเรียนรู้และเข้าใจสิ่งต่างๆ และระเบียบวิธีในการดำเนินชีวิตประจำวัน จึงเป็นเวลาที่สำคัญซึ่งครูอนุบาล พ่อแม่และผู้ปกครองต้องคอยแนะ สร้างโอกาสให้เรียนรู้สิ่งต่างๆ เมื่อเข้าสู่วัย...

Social Media กับ Self-Esteem โซเชียลมีเดีย เปลี่ยนวิถีโลก สื่อโซเชียลมีเดียมีบทบาทมากขึ้นเรื่อยๆ ในวิถีโลกยุคใหม่ มันได้กลายเป็นวัฒนธรรมใหม่ของคนทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย กลายเป็นส่วนสำคัญของการดำเนินชีวิต ทุกเช้าเราทุกคนตื่นขึ้นมาพร้อมกับกิจกรรมแรกคือ หยิบมือถือมาเช็คดูว่าโซเชียลมีเดียที่เราเกี่ยวข้องนั้น ใครกำลังพูดอะไรกัน ซึ่งในทางบวก มันช่วยในแง่ของการทำงานอาชีพ และการสื่อสารกับผู้คน มันไม่ใช่เป็นเพียงกิจกรรมยามว่างอย่างที่เราเคยเข้าใจ โซเชียลมีเดียทำให้คนเข้ามาเชื่อมโยงกันและเกิดปฏิสัมพันธ์กันกว้างขวาง ช่วยให้เราขยายเครือข่ายของเรา มีโอกาสได้พบกับผู้คนที่มีความสนใจในเรื่องเดียวกัน และช่วยให้เราสามารถสื่อสารสัมพันธ์กับสมาชิกในครอบครัวหรือเพื่อนที่เรารู้จักแล้วในชีวิตจริง ได้อย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอและถี่ขึ้น   กิจกรรมผ่านโซเชียลมีเดียเป็นกิจกรรมที่เชื่อมโยงมนุษย์เข้าหากันมากยิ่งกว่ากิจกรรมใดๆ ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ แม้แต่ในช่วงล็อกดาวน์ของสถานการณ์โควิด...

ลูกจะมีทักษะสมอง EF ดี พ่อแม่ต้องมีทักษะสมอง EF ดีด้วย ลูกจะมีทักษะสมอง EF ที่ดี พ่อแม่ต้องใช้หลักการวินัยเชิงบวก และพ่อแม่จะใช้วินัยเชิงบวกได้ดี พ่อแม่ก็ต้องมีทักษะสมอง EF ที่ดีด้วย ทักษะสมอง EF ด้านที่สำคัญที่สุดที่พ่อแม่ต้องมี คือ Cognitive Flexibility หรือทักษะคิดยืดหยุ่น เพราะพ่อแม่มักเคยชินกับการใช้คำว่า “ไม่” กับเด็ก ซึ่งไม่ใช่การสร้างวินัยเชิงบวก...

พฤติกรรมไม่ดี เด็กดื้อ เกิดจากอะไร ภาพนี้แสดงให้เห็นถึงกระบวนการทำงานร่วมกันของสมอง จิตใจ และพฤติกรรมมนุษย์ จะเห็นว่าก่อนที่เด็กคนหนึ่งจะแสดงพฤติกรรมอะไรออกมา มีเรื่องของจิตใจ (Mind) เข้ามาเกี่ยวข้องเสมอ คือเด็กต้องรู้สึกอะไรบางอย่างก่อนจะแสดงออกมาเป็นพฤติกรรม และความรู้สึกนั้นอาจมาจากการไม่ได้รับการสนองตอบความต้องการตามธรรมชาติของมนุษย์ แต่ส่วนใหญ่แล้ว เมื่อพ่อแม่หรือครูเห็นพฤติกรรมของเด็กที่แสดงออกมา จะตัดสินเด็กทันที แล้วอบรมสั่งสอนเด็กที่แสดงพฤติกรรมนั้นๆ โดยไม่ได้ทบทวน ไม่ได้มองที่ต้นเหตุว่าเกิดจากอะไร กลับแก้ที่ปลายเหตุ โดยลงโทษที่พฤติกรรม ซึ่งยิ่งทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมาและบานปลายออกไปอีก เวลาผู้ใหญ่มองเด็กดื้อ มักจะเห็นพฤติกรรมไม่ดีที่แสดงออกมา ไม่มีความรู้ว่าที่เด็กแสดงออกมานั้นเกิดจากสมองที่ทำงานเกี่ยวกับอารมณ์ ไม่เข้าใจเรื่องการทำงานของสมอง...

วินัยเชิงบวกดีกว่าการสั่งบังคับอย่างไร อธิบายได้ด้วย Neuroscience พ่อแม่หรือครูแค่รู้วิธีการใช้วินัยเชิงบวกอย่างเดียวไม่พอ แต่ต้องเข้าใจไปถึงเรื่องพัฒนาการของเด็ก การทำงานของสมองในแต่ละช่วงวัย เช่น พัฒนาการของเด็กตอนนั้น ภาวะจิตใจอยู่ในขั้นตอนใด เพื่อจะได้ใช้วิธีที่ตรงกับธรรมชาติของสมอง ของจิตใจ และธรรมชาติพัฒนาการ ซึ่งตรงข้ามกับการฝึกวินัยที่ใช้อำนาจอย่างมาก ที่กำกับพฤติกรรมเด็กให้ได้ผลตามที่ผู้ใหญ่ต้องการด้วยการใช้อำนาจโดยไม่คำนึงถึงพัฒนาการของเด็กหรือปัจจัยอะไรทั้งสิ้น ซึ่งส่งผลเสียให้กับเด็กในระยะยาว วินัยเชิงบวก (Positive Disciplines) เป็นแนวปฏิบัติที่พัฒนาขึ้นจากการบูรณาการองค์ความรู้ ข้อมูลการทดลอง งานวิจัย และแนวคิดของพัฒนาการแต่ละด้านของเด็ก ได้แก่ จิตวิทยา สังคมวิทยาและพฤติกรรมศาสตร์  ในช่วงเริ่มแรก...