Page 23 - Executive Functions ในเด็กวัย 7-12 ปี
P. 23
EF จึงเป็นทักษะที่มีความส�าคัญยิ่งยวด ถ้าพัฒนาได้ดีเต็มศักยภาพ ก็จะท�าให้ เด็กแบบนี้คือเด็กที่เราทุกคนต้องการ และเมื่อเติบโตขึ้นเขาก็จะเป็นผู้ใหญ่
เราเป็นคนที่ คิดเป็น ท�าเป็น เรียนรู้เป็น แก้ปัญหาเป็น อยู่กับคนอื่นเป็นและ ที่มีคุณภาพที่จะดูแลรับผิดชอบสังคมไทยต่อไปได้
หาความสุขเป็น แต่ถ้าเด็กขาดคุณลักษณะ EF ในด้านใดด้านหนึ่งหรือหลายด้าน ก็จะกระทบ
น�ามาซึ่งความส�าเร็จทั้งในการเรียน การท�างานอาชีพ และการสร้างความ ต่อการพัฒนาของเด็กคนนั้นๆ เช่น เด็กที่ขาดทักษะสมองในด้านจดจ่อใส่ใจ
สัมพันธ์กับคนอื่นๆ นั่นเอง อย่างรุนแรง อาจจะเป็นเด็กสมาธิสั้น เด็กที่ขาดความยับยั้งชั่งใจ ไม่สามารถ
แต่ถ้า EF ทั้ง 9 ด้านนี้ไม่ได้รับการพัฒนา หรือพัฒนามาอย่างกะพร่องกะแพร่ง ควบคุมอารมณ์ อาจกลายเป็นเด็กที่หุนหันพลันแล่น ก้าวร้าว ขาดวิจารณญาณ
ก็พอคาดเดาได้ว่า ชีวิตบุคคลนั้นๆ จะเต็มไปด้วยปัญหาเพียงใด เสพติดสิ่งต่างๆ ง่าย เด็กที่ไม่มีทักษะวางแผนจัดการงาน ก็อาจจะท�างานที่
ครูหรือพ่อแม่มอบหมายไม่ส�าเร็จ เป็นต้น
EF ส�าคัญอย่างไรต่อการพัฒนาเด็ก การขาดทักษะเหล่านี้ ยังอาจน�าไปสู่การไม่เห็นคุณค่าในตนเอง การอดกลั้น
ต่อสิ่งเร้ารอบตัวไม่ได้ อาจน�าไปสู่การ “ติด” ต่างๆ ในอนาคต เช่น ติดเกม ติดเพื่อน
ติดสุรา ติดบุหรี่และยาเสพติด เป็นต้น
เมื่อเด็กได้รับโอกาสพัฒนา EF ทั้งตัวเด็กเองและสังคมจะได้รับประโยชน์
เพราะจะช่วยสร้างพฤติกรรมเชิงบวกและช่วยในการตัดสินใจในทางที่สร้างสรรค์ แล้วเขาจะเป็นพลเมืองคุณภาพในอนาคตได้อย่างไร
ต่อตัวเอง และต่อคนอื่นๆ หากเด็กมีทักษะ EF เขาจะมีความสามารถในการคิด
การรู้สึก และการจัดการตนเองที่ดี เช่น EF พัฒนาขึ้นอย่างไรและเมื่อไร
• มีความจ�าดี มีสมาธิจดจ่อ สามารถท�างานต่อเนื่องได้จนเสร็จ
• รู้จักวิเคราะห์ วางแผนงานเป็นระบบ ลงมือท�างานได้ และจัดการงาน มนุษย์เราไม่ได้เกิดมาพร้อมกับทักษะ EF ในทันที แต่เราเกิดมาพร้อมกับ
จนเสร็จตามก�าหนด “ศักยภาพ” ที่จะพัฒนาทักษะเหล่านี้
• น�าสิ่งที่เคยเรียนรู้ เคยมีประสบการณ์มาก่อน มาใช้ในการท�างานหรือ ส่วนจะพัฒนาได้แค่ไหน อย่างไร ขึ้นอยู่กับการฝึกฝนผ่านประสบการณ์ต่างๆ
ท�ากิจกรรมใหม่ได้ ตั้งแต่ช่วงวัยทารกจนถึงวัยเด็ก และต่อไปยังวัยรุ่น
• ปรับเปลี่ยนความคิดได้เมื่อสถานการณ์เปลี่ยน ไม่ยึดติดตายตัว และอาจ
พัฒนาไปถึงขั้นความคิดสร้างสรรค์ คิดนอกกรอบได้ • EF ใช้เวลาพัฒนายาวนาน ตั้งแต่ขวบปีแรกจนถึงวัยผู้ใหญ่
• รู้จักประเมินตนเอง น�าจุดบกพร่องมาปรับปรุงการท�างานให้ดีขึ้นได้ รู้จัก การวิจัยจ�านวนไม่น้อยชี้ว่า EF เริ่มพัฒนาขึ้นในเวลาไม่นานหลังปฏิสนธิ โดยใน
แก้ปัญหา ช่วงวัย 3-6 ปีจะเป็นช่วงวัยที่เรียกว่าเป็น “หน้าต่างแห่งโอกาส” ที่ส�าคัญที่สุดเพราะ
• รู้จักยับยั้งควบคุมตนเองไม่ให้ท�าในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง แม้จะมีสิ่งยั่วยวน เป็นช่วงที่มีอัตราการเติบโตของทักษะ EF สูงมาก
• รู้จักแสดงออกกับเพื่อนหรือในสังคมอย่างเหมาะสม น�าไปสู่การรู้จักเคารพผู้อื่น อย่างไรก็ตาม ทักษะนี้ยังมีอัตราการพัฒนาต่อเนื่องไปจนถึงวัยเรียน วัยรุ่นและ
อยู่กับคนอื่นได้ดี ไม่มีปัญหา ถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น (ประมาณ 25-30 ปี) ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่สมองส่วนหน้าพัฒนา
• เป็นคนที่อดทนได้ รอคอยเป็น เต็มที่ แต่ทั้งนี้ อัตราการพัฒนาของ EF ในช่วงวัยเรียน วัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ตอนต้นจะ
• มีความอุตสาหะพากเพียร ล้มแล้วลุกขึ้นสู้ใหม่ได้ มุ่งมั่นไปสู่ความส�าเร็จ พัฒนาในอัตราที่ไม่สูงมากเท่ากับอัตราการพัฒนา EF ในช่วง 3-6 ปี หลังจากนั้น
22 23
