Page 24 - Executive Functions ในเด็กวัย 7-12 ปี

• ทักษะ EF เมื่อได้รับการฝึกฝนต่อเนื่องจนเป็นทักษะ เส้นใยประสาทก็จะ
เมื่อสมองส่วนหน้าพัฒนาเต็มที่แล้วอัตราการพัฒนา EF ก็จะลดลงเล็กน้อย แตกขยายต่อเชื่อมเกี่ยวพันกัน (wiring) และเจริญงอกงาม

ก่อนที่จะค่อนข้างคงที่ไปจนถึงวัยสูงอายุ (ตามแผนภาพ ) งานวิจัยทางประสาทวิทยาศาสตร์ที่แสดงด้วยเทคนิคภาพถ่ายสมองที่เรียกว่า
4
fMRI ชี้ให้เห็นชัดเจนว่า การพัฒนาทักษะ EF ในช่วงปฐมวัยอย่างต่อเนื่อง จะ
ก่อรูปเป็นโครงสร้างค่อนข้างถาวรอยู่ในสมอง (hardware) จนอาจเปรียบได้กับ

การ “ฝังชิป” ของคอมพิวเตอร์ ที่ก�าหนดแบบแผน หรือโครงสร้างการท�างาน

ของสมองของแต่ละคน กลายเป็น “วิธีคิด” ของบุคคลนั้นๆ ไปตลอดชีวิต (แม้ว่า
ในบางช่วงวัย เช่นวัย 4 ขวบหรือ 13-14 ปี ธรรมชาติของสมองจะมีการเล็ม
ทักษะบริหารจัดการชีวิต (pruning) ของเส้นใยประสาทที่ไม่ได้ใช้หรือฝึกฝนต่อเนื่องออกไปบ้าง)

ส�าหรับคนไทยเราที่คุ้นเคยกับค�าพังเพยว่า “สันดอนขุดได้ สันดานขุดไม่ได้” นั้น

อาจนิยามค�าว่า EF ให้เข้าใจได้ง่ายว่า EF คือ สันดานดีที่สร้างสรรค์ ซึ่งหาก
ปลูกฝังไว้ในตัวเด็กตั้งแต่เยาว์วัยแล้ว ก็จะเป็นอุปนิสัยหรือสันดานที่ดีของเด็ก
คนนั้นตลอดไปนั่นเอง

0 1 2 3 4 5 6 6-8 9-10 12-15 20-24 25-29 30-35 40-49 50-60 65-69 70-75 76-80 81-85
อายุ

developingchild.harvard.edu

เครดิตภาพ : www. developingchild. harvard. edu

• ทักษะ EF ไม่ได้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เป็นสิ่งที่ต้องฝึกฝนต่อเนื่อง
เป็นขั้นตอน เรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริงที่หลากหลาย

ในช่วงวัย 3-6 ปี ถ้าเด็กไม่ได้รับการฝึกฝนที่ควรได้ ขาดสัมพันธภาพที่ดีกับ
ผู้ใหญ่ อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออ�านวย ไม่มีโอกาสได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง

ที่หลากหลาย เช่น ถูกเร่งเรียนเขียนอ่านจนไม่ได้ท�ากิจกรรมอื่น หรือสภาพแวดล้อม
กลับกลายเป็นตัวสร้างปัญหา เป็นพิษต่อเด็ก เช่นมีการละเลยหรือใช้ความรุนแรง

ต่อเด็ก การพัฒนาทักษะ EF ของเด็กคนนั้นก็อาจจะช้าหรือบกพร่องเสียหาย
ไปกระทบต่อโครงสร้างการท�างานของสมองและการพัฒนา EF ในสมองต่อไปด้วย

24 25