Page 66 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 66
หำกผู้เลี้ยงดูใส่ใจดูแลทำรกอย่ำงใกล้ชิด สำมำรถตอบสนองควำมต้องกำร • ควำมผูกพันแบบปลอดภัยมีควำมสัมพันธ์อย่ำงไรกับพัฒนำกำร
พื้นฐำนทำงร่ำงกำยและจิตใจของทำรกได้ ทำรกก็จะรู้สึกปลอดภัย เชื่อใจ ด้ำนต่ำงๆ ของเด็ก
ผู้เลี้ยงดู และมีควำมมั่นคงทำงอำรมณ์ คุณภำพควำมผูกพันก็จะพัฒนำขึ้น กำรเลี้ยงดูเอำใจใส่อย่ำงใกล้ชิดจนพัฒนำเป็นควำมผูกพันที่ดี ยังเป็นกำร
เป็นควำมผูกพันแบบปลอดภัย (Secure Attachment) กระตุ้นพัฒนำกำรด้ำนต่ำงๆ ของเด็กปฐมวัยโดยตรงอีกด้วย เพรำะกำรมี
ในทำงตรงกันข้ำม หำกผู้เลี้ยงดูปล่อยปละละเลย ไม่ตอบสนองควำมต้องกำร ปฏิสัมพันธ์กับเด็กทำรก ไม่ว่ำจะเป็นกำรพูดคุย กำรเล่น หอม หรือกอด
พื้นฐำนของทำรกหรือตอบสนองได้แต่ไม่สม�่ำเสมอ ทำรกก็จะรู้สึกไม่ปลอดภัย ล้วนแล้วแต่เป็นกิจกรรมสังคมที่กระตุ้นให้เด็กเรียนรู้ในกำรควบคุมควำมต้องกำร
ไม่เชื่อใจผู้เลี้ยงดู และไม่มีควำมมั่นคงทำงอำรมณ์ คุณภำพควำมผูกพันก็จะ อำรมณ์ และพฤติกรรมของตนเอง ให้สัมพันธ์กับพฤติกรรมของผู้เลี้ยงดู
เป็นควำมผูกพันแบบไม่ปลอดภัย (Insecure Attachment) ซึ่งคุณภำพ ในขณะที่ท�ำกิจกรรมร่วมกัน เช่น เมื่อเล่นจ๊ะเอ๋กับแม่ ทำรกสำมำรถควบคุมมือ
ควำมผูกพันนี้ จะสั่งสมเป็นประสบกำรณ์เฉพำะตนของเด็กแต่ละคนที่มีต่อ เวลำปิดหน้ำ หยุดรอจังหวะ และเปิดมือออกได้ตรงกับจังหวะกำรเปิดปิดมือ
ผู้เลี้ยงดู จึงท�ำให้เด็กแต่ละคนมีพัฒนำกำรที่แตกต่ำงกันไป ของแม่ เป็นต้น
นอกจำกนี้ ยังเป็นกำรกระตุ้นให้เด็กได้เรียนรู้ภำษำ ซึ่งเป็นเครื่องมือส�ำคัญ
ในกำรพัฒนำทักษะทำงอำรมณ์และสังคมที่เป็นฐำนในกำรน�ำไปสู่พัฒนำกำร
ทักษะสมอง EF ต่อไป
ประสบการณ์ที่ดีในวัยเยาว์พัฒนาเป็นความผูกพันแบบปลอดภัย และส่งผล ในทำงตรงกันข้ำม หำกคุณภำพควำมผูกพันระหว่ำงเด็กและผู้เลี้ยงดู
ต่อทักษะสมอง EF ดังนั้น การท�าให้เด็กรู้สึกมั่นคง ปลอดภัย และไว้วางใจ ไม่ดี สมองส่วนอำรมณ์ก็จะจดจ�ำควำมรู้สึกไม่พึงพอใจและพฤติกรรมของ
จึงไม่ใช่เรื่องของจิตใจเท่านั้น แต่ยังส่งผลดีต่อทักษะสมอง EF ซึ่งเป็น ผู้เลี้ยงดูเอำไว้ น�ำไปใช้ในกำรรับรู้และตีควำมหมำยสิ่งต่ำงๆ ที่เกิดขึ้นตำม
“CEO ของสมอง” อีกด้วย ประสบกำรณ์ควำมรู้สึกที่เคยได้รับจำกกำรเลี้ยงดูนั้นๆ เช่น หำกผู้เลี้ยงดูตอบสนอง
ควำมหิวได้บ้ำง ไม่ได้บ้ำง ทำรกจะมีควำมรู้สึกไม่แน่นอน ท�ำให้สมองลิมบิคท�ำงำน
ร่วมกับสมองส่วนแกน ซึ่งเป็นกำรท�ำงำนแบบสู้หรือถอย โดยไม่ผ่ำนสมอง
ส่วนหน้ำ เพื่อตอบสนองต่อสิ่งเร้ำที่เป็นอันตรำย พฤติกรรมที่แสดงออก
มำนั้นจึงเป็นพฤติกรรมที่ไม่เหมำะสม ระบำยอำรมณ์ที่ไม่ดี เช่น กำร
ร้องไห้ดังๆ จนอำเจียน
กำรใช้วงจรสมองส่วนอำรมณ์ร่วมกับสมองส่วนสัญชำตญำณนี้เป็นกำรตัด
โอกำสในกำรกระตุ้นกำรท�ำงำนของสมองส่วนหน้ำของเด็กในช่วงปฐมวัย
66 67
