Page 71 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 71
การรับรู้ตนเอง ระยะที่ 1 แรกเกิดถึง 18 เดือน แนวความคิด ระยะที่ 3 อายุ 4 ถึง 5 ขวบ
เกี่ยวกับตนเอง
(Self-Recognition) เป็นล�ำดับพัฒนำกำรทำงจิตใจขั้นพื้นฐำนในด้ำนกำรรับรู้ตนเอง (Self- (Self-Concept) เป็นล�ำดับพัฒนำกำรทำงจิตใจในด้ำนแนวควำมคิดเกี่ยวกับตนเอง
Recognition) คุณภำพควำมผูกพันแบบปลอดภัยในช่วงวัยนี้เกิดจำก (Self-Concept) คุณภำพควำมผูกพันที่ดีในช่วงวัยนี้ เกิดจำกกำรเลี้ยงดูที่
กำรเลี้ยงดูเอำใจใส่อย่ำงใกล้ชิด สำมำรถตอบสนองควำมต้องกำรขั้นพื้นฐำน เคำรพควำมต้องกำรและควำมรู้สึกของเด็ก ให้โอกำสเด็กได้ส�ำรวจเรียนรู้
ทำงร่ำงกำยได้ กำรให้ควำมรัก ควำมอบอุ่นปลอดภัย กำรพูดคุย เล่น และ โลกและได้มองเห็นควำมสำมำรถในตัวเอง ซึ่งกำรรับฟังและยอมรับนี้เป็น
สัมผัสเด็กทำรกเป็นประจ�ำ ส่งผลให้ทำรกรู้ว่ำตนเองมีตัวตน มีอำรมณ์ กลไกทำงจิตใจที่ส�ำคัญ ท�ำให้เด็กกล้ำแสดงออก มีพัฒนำกำรทำงภำษำดี
ควำมรู้สึก และพฤติกรรมที่แยกออกจำกโลกภำยนอก (Anderson, 1984) สำมำรถอธิบำยคุณลักษณะ ควำมชอบ และเรื่องรำวของตนเองได้ นอกจำก
นี้ยังเป็นกำรส่งเสริมให้เกิดควำมรู้สึกที่ดีกับตนเอง รู้จักตนเองมำกขึ้น และ
มีแนวคิดเกี่ยวกับตนเองในทำงที่ดี
ความภาคภูมิใจ
ระยะที่ 2 อายุ 18 เดือนถึง 4 ขวบ การตระหนัก ระยะที่ 4 อายุ 5 ขวบเป็นต้นไป ในตนเอง
เป็นล�ำดับพัฒนำกำรทำงจิตใจ ในด้ำนกำรตระหนักรู้จักตนเอง รู้จักตนเอง เป็นล�ำดับพัฒนำกำรทำงจิตใจในด้ำนควำมภำคภูมิใจในตนเอง (Self- (Self-Esteem)
(Self-Awareness) คุณภำพควำมผูกพันที่ดีในช่วงวัยนี้เกิดจำกกำรเลี้ยง (Self-Awareness) Esteem) คุณภำพควำมผูกพันที่ดีในช่วงวัยนี้เกิดจำกกำรเลี้ยงดูที่สำมำรถ
ดูที่มีกำรตอบสนองควำมต้องกำรของเด็กอย่ำงต่อเนื่องและสม�่ำเสมอ รวม สร้ำงควำมไว้ใจซึ่งกันและกันได้ ในครอบครัวให้ควำมส�ำคัญกับเด็กในฐำนะ
ถึงกำรมีตำรำงชีวิตประจ�ำวันที่คำดเดำได้ มีกำรพูดคุย ให้โอกำสเด็กแสดง สมำชิกที่สำมำรถช่วยเหลือและเป็นที่พึ่งให้กับสมำชิกในครอบครัวและ
ควำมรู้สึกและควำมคิดเห็น มีกำรแสดงควำมรัก ควำมชื่นชม และพึงพอใจ ผู้อื่นในสังคมได้ ในขณะเดียวกันก็สำมำรถท�ำให้เด็กรู้สึกมั่นคงปลอดภัยใน
ในตัวเด็ก ส่งผลให้เด็กเกิดควำมมั่นคงทำงจิตใจ มีพัฒนำกำรทำงภำษำ ตัวเอง และเชื่อว่ำสมำชิกในครอบครัวจะสำมำรถช่วยเหลือตนเองได้เช่นกัน
รวดเร็ว ท�ำควำมรู้จักสังคมใกล้ตัวได้เร็ว จึงท�ำให้เด็กสำมำรถแยก กำรให้โอกำสเด็กได้สั่งสมประสบกำรณ์จำกกำรลองผิดลองถูกด้วย
ควำมต้องกำรของตนเองและผู้อื่นได้ง่ำยขึ้น ตระหนักรู้ในควำมต้องกำร ตนเอง และเรียนรู้ที่จะมีปฏิสัมพันธ์หรือท�ำกิจกรรมร่วมกันกับบุคคลนอก
ของตนเองมำกขึ้นว่ำตนเองเป็นใคร มีควำมสัมพันธ์กับบุคคลในครอบครัว ครอบครัวมำกขึ้นจะท�ำให้เด็กได้ฝึกฝนควำมสำมำรถและทักษะของตนเอง
อย่ำงไร ชื่ออะไร อำยุเท่ำไหร่ ชอบหรือไม่ชอบอะไร รู้จักประเมินควำมสำมำรถของตนเอง มีควำมเชื่อมั่นในตนเอง ยอมรับ
ควำมสำมำรถของผู้อื่นและมองโลกในแง่ดี
70 71
