จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าลูกเรา”หัวสี่เหลี่ยม” ไม่รู้จักการยืดหยุ่นพลิกแพลง
การยืดหยุ่นความคิด (Shifting/Cognitive Flexibility) เป็น ‘ทักษะสมอง’ EF ที่ว่าด้วยการปรับเปลี่ยนความคิดเปลี่ยนจุดสนใจ เปลี่ยนโฟกัสหรือเปลี่ยนทิศทางไปตามที่ตนต้องการ หรือไปตามสภาพการณ์ที่เปลี่ยน
คนที่สมองไม่มีทักษะยืดหยุ่น มักมีปัญหาในเรื่องการปรับตัว ทุกข์ง่าย อึดอัดคับข้องเพราะติดอยู่กับสิ่งเดิมๆ เรื่องเดิมๆ พลิกแพลงไม่เป็น คิดว่าโลกนี้มีทางออกแค่ทางเดียว
ถ้าจะเปรียบ Shift/Cognitive Flexibility หรือการยืดหยุ่นความคิด ก็เสมือนการ “เปลี่ยนเกียร์” เวลาที่ขับรถ เราขับมาด้วยความเร็ว 80 กม.ต่อชั่วโมง มาเจอรถวุ่นวาย เราก็ต้องลดความเร็ว หรือจะไปดูหนังเรื่องหนึ่งแล้วที่นั่งเต็ม ก็ต้องตัดสินใจเลือกว่าไหนๆ มาแล้วก็ดูเรื่องอื่น หรือจะกลับบ้านแล้วค่อยมาดูวันหลัง ไม่มัวเสียเวลาหงุดหงิด โมโหที่ไม่มีอะไรเป็นอย่างใจของเรา
ทักษะการคิดยืดหยุ่น (Shift/Cognitive Flexibility) นี้ช่วยให้เราเลือกใช้ข้อมูล ชั่งน้ำหนักในทางเลือกที่มีหลายด้าน พิจารณาจากมุมมองหลายมุม รวมทั้งเอามุมมองของคนอื่นมาพิจารณาด้วย และเปรียบเทียบสิ่งที่เคยเกิดขึ้นในอดีตกับสิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต ปรับเปลี่ยนวิธีทำงานด้วยข้อมูลใหม่ๆ ช่วยให้เราพิจารณาสิ่งต่างๆ จากมุมมองที่สดใหม่ขึ้น คิดนอกกรอบ ช่วยให้เราเรียนรู้ว่า ในกฎต่างๆ มีข้อยกเว้นได้ เราสามารถทดลองวิธีใหม่ๆ ได้ ไม่จำเป็นต้องวิธีเดิมเสมอไป
เด็กที่มีทักษะสมอง EF ในด้าน Shift ดี มักจะเป็นคนปรับตัวง่าย กินง่ายอยู่ง่าย มองโลกทางบวก มีพลังในตนเอง มองเห็นโอกาสและความเป็นไปได้ใหม่ๆ เสมอ การอยู่กับคนอื่นง่าย ก็จะทำให้เจ้าตัวเขาเองมีความสุขง่ายด้วย
ทักษะสมองยืดหยุ่นพลิกแพลงนี้ เป็นต้นทางของการคิดนอกกรอบ หรือความคิดสร้างสรรค์ที่โลกศตวรรษที่ 21 ชี้ไว้ว่าคนรุ่นใหม่ต้องมีนั่นเอง
คำสำคัญของ Shift หรือ Cognitive Flexibility = ยืดหยุ่นความคิด ได้แก่
ปรับเปลี่ยนความคิดเมื่อเงื่อนไขเปลี่ยน
คิดนอกกรอบ
เห็นวิธีและโอกาสใหม่ๆ
“เมื่อชีวิตไม่เป็นไปตามแผนก็“ทำใจ”ได้ ปรับเปลี่ยนแผนได้ ไม่ยึดติดตายตัว”
“คนที่สมองไม่มีทักษะยืดหยุ่น มักมีปัญหาในเรื่องการปรับตัว ทุกข์ง่าย คิดว่าโลกนี้มีทางออกแค่ทางเดียวเท่านั้น”
