Page 49 - Executive Functions ในเด็กวัย 13-18 ปี
P. 49
1. ควำมจ�ำเพื่อใช้งำน : Working Memory ควำมจ�ำในสมองมีอยู่หลำยรูปแบบจำกกระบวนกำรท�ำงำนที่แตกต่ำงกันของสมอง เช่น
ควำมสำมำรถ “จ�ำได้” เป็นควำมสำมำรถพื้นฐำนที่ส�ำคัญในสมอง
ซึ่งมีเซลล์ประสำทจ�ำนวนมหำศำล ท�ำงำนเชื่อมต่อกัน ด้วยกำรส่ง ความจ�าระยะสั้น (short-term memory) เกิดจำกกำรสื่อสำรของเซลล์
สัญญำณไฟฟ้ำและเคมีที่ให้และรับระหว่ำงกันและกัน ผ่ำนช่องว่ำง ประสำทแบบชั่วครำวในบริเวณสมองส่วนหน้ำและกลีบข้ำง ท�ำให้เรำสำมำรถ
ระหว่ำงเซลล์ที่เรียกว่ำ “ไซแนป” (synapse - กำรท�ำงำนระหว่ำงเซลล์ ระลึกถึงข้อมูลต่ำงๆ ที่สมองรับและเก็บรักษำไว้ได้เป็นช่วงเวลำสั้นๆ ไม่กี่นำทีโดย
ประสำทนี้เองที่เป็นตัวควบคุมก�ำกับร่ำงกำยและพฤติกรรมของ ไม่ต้องท่องซ�้ำ เช่น กำรจ�ำเบอร์โทรศัพท์ฯลฯ เป็นควำมจ�ำที่มีขนำดจ�ำกัดมำก
สิ่งมีชีวิต)
อีริค อำร์ แคนเดล (Eric R. Kandel) นักประสำทวิทยำ รำงวัล
โนเบล สำขำสรีรวิทยำหรือกำรแพทย์ ค.ศ. 2000 ผู้ค้นพบ “กำร ความจ�าระยะยาว (long-term memory) เกิดจำกกำรสื่อสำร
แปรสัญญำณในระบบประสำท” ร่วมกับนักวิทยำศำสตร์อีก 2 ท่ำนเป็น ของเซลล์ประสำทในบริเวณที่กว้ำงมำกและมีสมองส่วนกลำงซึ่งมี
ผู้ค้นพบกำรท�ำงำนที่ว่ำนี้ของเซลล์ประสำท และได้ข้อสรุปจำก ฮิปโปแคมปัสมำท�ำให้ควำมจ�ำระยะสั้นกลำยเป็นควำมจ�ำระยะยำว
งำนวิจัยที่ท�ำให้มนุษย์เข้ำใจตนเองลึกลงไปอีกว่ำ “เรำเป็นเรำในทุกวัน ที่ไม่มีควำมจ�ำกัด บำงเรื่องอำจจดจ�ำได้ชั่วชีวิต คนที่ฮิปโปแคมปัส
นี้จำกสิ่งที่เรำเรียนรู้และจ�ำได้” (We are what we are because of เสียหำยหรือถูกตัดออกไป จะไม่สำมำรถเก็บควำมจ�ำใหม่ๆ ไว้เป็น
what we learned and remembered.) ควำมจ�ำระยะยำวได้ ส่งผลให้เรียนรู้ได้ล�ำบำก กำรนอนหลับเป็น
ช่วงเวลำส�ำคัญที่สมองท�ำงำนเพื่อสร้ำงควำมจ�ำระยะยำว มีงำนวิจัย
หลำยงำนได้แสดงให้เห็นว่ำควำมจ�ำที่ดีขึ้นอยู่กับกำรนอนหลับที่
เพียงพอในช่วงระหว่ำงกำรเรียนและกำรทดสอบควำมจ�ำ นอกจำกนี้
กำรออกก�ำลังกำยโดยเฉพำะแบบแอโรบิก เช่น กำรวิ่ง กำรขี่จักรยำน
และกำรว่ำยน�้ำ ล้วนมีประโยชน์ต่อสมอง ตั้งแต่ช่วยเพิ่มสำรสื่อ
ประสำท ท�ำให้กระบวนกำร neurogenesis (กำรสร้ำงเซลล์ประสำท
ใหม่) ในฮิปโปแคมปัสเพิ่มขึ้น ผลของกำรออกก�ำลังกำยที่มีต่อควำมจ�ำ
มีนัยส�ำคัญต่อกำรเพิ่มสมรรถภำพทำงกำรศึกษำของเด็กๆ ต่อกำร
รักษำสมรรถภำพทำงควำมคิดในวัยชรำและต่อกำรป้องกันและ
กำรรักษำโรคทำงประสำท
48 49
