Page 53 - Executive Functions ในเด็กวัย 13-18 ปี
P. 53
ทักษะในกำรหยุดหรือ inhibitory control ท�ำให้คนไม่ออกนอกลู่นอกทำง
2. กำรยั้งคิดไตร่ตรอง : Inhibitory Control สำมำรถจดจ่ออยู่กับเป้ำหมำยที่จะท�ำให้ส�ำเร็จ เพรำะถ้ำไม่สำมำรถหยุดท�ำสิ่งเดิม
คือควำมสำมำรถของสมองในกำรหยุด ยับยั้ง ควบคุม กลั่นกรองควำมคิดและ ก็จะปรับหรือเปลี่ยน (shift) ไปท�ำสิ่งใหม่ไม่ได้ เมื่อสำมำรถหยุดคิดจำกมุมเดิมของ
แรงอยำก จนสำมำรถต้ำนทำนหรือยับยั้งสิ่งยั่วยุ ควำมว้ำวุ่น นิสัย ควำมเคยชิน หยุด ตนได้ ก็จะเปลี่ยนไปมองจำกมุมของคนอื่นเป็น ไม่ยึดติดอยู่กับควำมคิดเดียวหรือ
คิดก่อนท�ำ ท�ำให้เรำสำมำรถคัดเลือก มีควำมจดจ่อ รักษำระดับควำมใส่ใจ จัดล�ำดับ ยึดติดกับปัญหำจนเดินหน้ำต่อไปไม่ได้ คิดนอกกรอบเป็น สำมำรถฝ่ำฟันอุปสรรค
ควำมส�ำคัญ และก�ำกับกำรกระท�ำของตนได้ ควำมสำมำรถด้ำนนี้ท�ำให้เรำเป็นสัตว์โลก เปลี่ยนวิกฤติให้เป็นโอกำสได้ ล้มแล้วลุกได้
ที่ไม่ท�ำอะไรตำมสัญชำตญำณหรือท�ำทุกอย่ำงตำมควำมอยำกเท่ำนั้น inhibitory
control เป็นทักษะกำรหยุด 3 อย่ำง หยุดอำรมณ์ หยุดควำมคิด หยุดพฤติกรรม
inhibitory control เป็นกำรเอำชนะควำมอยำกจำกข้ำงใน ไม่ใช่กำรถูก
บังคับจำกภำยนอก ในชีวิตจริงของผู้ใหญ่ กำรยับยั้งชั่งใจเพื่อท�ำในสิ่งที่ถูก
ที่ควร (แม้มีสิ่งยั่วยวนจำกภำยนอกรบกวนมำกเพียงใด) นั้นส่งผลไปถึงคุณธรรม
และจริยธรรม inhibitory control ท�ำให้เด็กสำมำรถหยุดร้องไห้ได้ด้วยตนเอง
ไม่ใช่เพรำะผู้ใหญ่บอกให้หยุด
หยุดอารมณ์ เช่น คนที่อารมณ์เสีย
Inhibitory Control
เป็นทักษะการหยุด หงุดหงิด ก�าลังโกรธ เศร้า คนที่มีปัญหำเรื่อง inhibitory control มักท�ำอะไรไม่เสร็จ ส่งงำนไม่ทันตำม
3 อย่าง หรือเกิดอารมณ์อยาก ก�ำหนด มำสำย ไม่รับผิดชอบกำรงำน วอกแวกง่ำย หุนหันพลันแล่น หยุดพฤติกรรม inhibitory control
สามารถปรับอารมณ์ ของตนไม่ได้ ทั้งหมดนี้เป็นตัวอย่ำงสะท้อนว่ำทักษะเรื่องนี้มีปัญหำ
มาเป็นปกติได้ (ด้วยวิธีการใด
ก็ตาม) คือคนที่หยุดเป็น
ยับยั้งชั่งใจได้
3. กำรยืดหยุ่นควำมคิด : Shift/Cognitive Flexibility
หยุด
พฤติกรรม หยุด คือ สามารถหยุดความคิด เป็นทักษะที่ธรรมชำติให้สมองมีควำมสำมำรถในกำรเปลี่ยนควำมคิด
ความคิด ที่เกิดขึ้นในสมอง เช่น ความ เมื่อเงื่อนไขเปลี่ยน เป็นควำมสำมำรถที่จะ“เปลี่ยนเกียร์” ให้อยู่ในจังหวะที่
คิดที่หลุดลอยออกไปนอก เหมำะสม ปรับตัวเข้ำกับข้อเรียกร้องของสภำพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป ไม่ว่ำจะเป็น
หมายถึงสิ่งใดที่ท�าเป็น เรื่องในเวลาท�างาน สามารถ
อัตโนมัติเราสามารถ หยุด “มโน” ความคิดที่ เรื่องเวลำที่เปลี่ยนไป เป้ำหมำยที่จะต้องไปถึงก็เปลี่ยนไป หรือเรื่องควำมส�ำคัญ
หยุดได้ เช่น โมโหเพื่อน ฟุ้งซ่าน หรือหยุดการคิดร้าย ของเรื่องที่ท�ำเปลี่ยนไป
อยากตีไปทันทีแต่หยุดไว้ได้ คิดมากเกิน คิดฝันเฟื่อง
52 53
