Page 56 - Executive Functions ในเด็กวัย 13-18 ปี
P. 56
4. กำรจดจ่อใส่ใจ : Focus/Attention 5. กำรควบคุมอำรมณ์ : Emotional Control
คือทักษะของสมองส่วนหน้ำที่ท�ำให้จดจ่ออยู่กับสิ่งที่ก�ำลังท�ำ ก�ำลังคิด คือควำมสำมำรถของสมองส่วนหน้ำในกำรจัดกำรกับอำรมณ์ที่เกิดขึ้นมำในสมอง
ไม่วอกแวก สำมำรถรักษำควำมตื่นตัว รักษำควำมสนใจในทิศทำงที่ควรเพื่อให้ ส่วนกลำงหรือส่วนลิมบิก เป็นควำมตระหนักรู้ว่ำตนก�ำลังอยู่ในภำวะอำรมณ์
บรรลุสิ่งที่ต้องกำร มีสติรู้ตัวต่อเนื่องในระยะเวลำที่เหมำะสมตำมวัยและตำม ควำมรู้สึกอย่ำงไร สำมำรถปรับอำรมณ์ให้เหมำะสมกับสถำนกำรณ์ ควบคุม
ควำมยำกง่ำยของภำรกิจนั้นๆ กำรจดจ่อใส่ใจเป็นอีกคุณสมบัติพื้นฐำนที่จ�ำเป็น กำรแสดงออกทั้งอำรมณ์และพฤติกรรมได้เหมำะสม คนที่ไม่สำมำรถควบคุมอำรมณ์
ต่อกำรเรียนรู้และท�ำงำน ท�ำให้สิ่งเร้ำภำยนอกหรือสิ่งเร้ำที่เกิดขึ้นภำยในตนเอง ได้อำจกลำยเป็นคนที่ฉุนเฉียว โมโหง่ำย ขี้หงุดหงิด ขี้ร�ำคำญเกินเหตุ ระเบิดอำรมณ์
ไม่สำมำรถเข้ำมำรบกวนได้ง่ำย เด็กที่มีควำมตั้งใจจดจ่อกับสิ่งที่ก�ำลังท�ำจะเป็น ง่ำย ท�ำให้เรื่องเล็กกลำยเป็นเรื่องใหญ่ หรืออำจกลำยเป็นคนขี้กังวล อำรมณ์
หนทำงที่ปูไปสู่ควำมมุ่งมั่น สู่เป้ำหมำย แปรปรวน ซึมเศร้ำง่ำย เด็กเล็กที่เริ่มพัฒนำ working memory, inhibitory
control, shift ได้ดีก่อนจะเข้ำสู่ชั้นประถม จะสำมำรถควบคุมอำรมณ์หรือ
กำรจดจ่อใส่ใจเกิดขึ้นได้จำกทักษะ EF พื้นฐำน คือยับยั้ง หยุดควำมวอกแวกได้ emotional control ได้ หมำยควำมว่ำเมื่อเกิดควำมรู้สึกที่ไม่ดี เด็กสำมำรถหยุด
และมี working memory จ�ำได้ว่ำตนเองก�ำลังท�ำอะไร ท�ำไมต้องท�ำ ท�ำให้ แล้วเปลี่ยนควำมคิดได้ ท�ำให้อำรมณ์เปลี่ยนไปในทำงบวกได้ เวลำโกรธ ผิดหวัง
อยู่นิ่งกับสิ่งนั้นต่อไปได้ เสียใจ รู้จักแสดงออกอย่ำงเหมำะสม ไม่เสียใจหรือโกรธนำนเกินไป คืนอำรมณ์สู่
สภำวะปกติ ท�ำงำนต่อไปได้ คนที่มีปัญหำเรื่องนี้มักโกรธแล้วแสดงอำรมณ์รุนแรง
โกรธด้วยเหตุเล็กน้อยขณะที่คนอื่นไม่โกรธ โกรธแล้วกว่ำจะคุมอำรมณ์ได้ใช้เวลำ
นำน ไปต่อไม่ได้ เพรำะติดกับอำรมณ์ตนเอง
ตัวอย่ำงกำรควบคุมตนเอง เช่น ควบคุมอำรมณ์โกรธ ควบคุมพฤติกรรม จะชก
แต่ไม่ชก เท่ำกับยับยั้งอำรมณ์โกรธได้ ยังโกรธอยู่แต่รู้จักจัดกำรให้เหมำะสม
6. กำรประเมินตนเอง : Self-Monitoring
คือทักษะที่สมองส่วนหน้ำสำมำรถตรวจสอบควำมรู้สึก ควำมคิดหรือกำร
กระท�ำของตน ทั้งในระหว่ำงทำงหรือเมื่อถึงปลำยทำงแล้ว เพื่อให้มั่นใจว่ำจะน�ำไป
สู่ผลดีต่อเป้ำหมำยที่วำงไว้ หรือต้องปรับปรุงให้ดีขึ้น เป็นกำรท�ำควำมรู้จักตนเอง
ทั้งในด้ำนควำมต้องกำร จุดแข็งและจุดอ่อนได้ชัดเจน รวมไปถึงกำรตรวจสอบควำม
คิดควำมรู้สึกหรือตัวตนของตนเอง ก�ำกับติดตำมปฏิกิริยำของตนเองและดูผลจำก
พฤติกรรมของตนที่กระทบถึงผู้อื่น ควำมสำมำรถนี้ช่วยให้คนเรำทบทวนสิ่งที่ท�ำไป
รู้สึกส�ำนึกผิดแล้วปรับปรุงตนเองใหม่ เพื่อพัฒนำตนให้ดีขึ้น
56 57
