Page 123 - Executive Functions ตั้งแต่ปฏิสนธิ-3 ปี
P. 123
Positive Parenting หรือกำรเลี้ยงลูกเชิงบวก
สร้ำงพื้นฐำนทักษะสมอง EF ที่ดี วินัยเชิงลบ (Negative Discipline) อุปสรรคต่อการพัฒนาทักษะสมอง EF
พ่อแม่คงต้องหยุดถามตัวเองสักนิดว่า สไตล์การเลี้ยงดูลูกของตัวเองเป็นอย่างไร พบว่าเด็กไทย 2-5 ปี ได้รับประสบการณ์ไม่ดี จากการที่พ่อแม่และครู
คุณเป็นพ่อแม่ที่เลี้ยงลูกเชิงบวก หรือเป็นพ่อแม่ที่เลี้ยงลูกเชิงลบ ...คุณเคี่ยวเข็ญ ใช้วินัยเชิงลบ (Negative Discipline) ซึ่งไม่ใช่เพียง “ห้าม” “ไม่” “อย่า” “หยุด”
คอยสั่งให้ลูกท�าสิ่งต่างๆ เมื่อลูกไม่ท�า ท�าไม่ได้ ต่อต้าน ก็จะโมโห ดุว่า ท�าโทษลูก แต่ยังรวมถึงประชดประชัน ข่มขู่ เช่น “เดี๋ยวให้ต�ารวจจับ” หรือเปรียบเทียบกับ
หรือว่า... จะสอนลูกให้ท�าสิ่งต่างๆ อย่างเหมาะควรแก่วัยลูก เมื่อลูกท�าไม่ได้ ไม่ท�า เด็กอื่น ฯลฯ และมีสถิติว่าทุกๆ 20 นาทีเด็กไทยเผชิญกับวินัยเชิงลบสูงสุดถึง
ก็พูดโน้มน้าว มองหาวิธีการใหม่ๆ มาชวนให้ลูกท�า... 43 ครั้ง น้อยสุด 7 ครั้ง
ทราบหรือไม่ว่า การเลี้ยงลูกเชิงลบนอกจากจะท�าให้เสียสุขภาพจิตทั้งพ่อแม่ มาดูกันว่าในแต่ละวันที่เด็ก 2-5 ขวบอยู่กับพ่อแม่หรือครู เด็กได้รับประสบการณ์
ลูก เสียความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันแล้ว ยังสะกัดกั้นการพัฒนาสมองด้วย ส่วนการเลี้ยง อะไรบ้าง
ลูกเชิงบวกจะท�าให้การฝึกสอนลูกได้ผลดี ที่ส�าคัญลูกมีพัฒนาการของทักษะสมอง 86% 4%
EF ที่ดีด้วย อย่างไรก็ตาม พ่อแม่สามารถปรับเปลี่ยนการเลี้ยงดูลูกเสียใหม่ได้
โดยการเลี้ยงลูกเชิงบวก ซึ่งมีลักษณะและการปฏิบัติดังนี้ ของเวลาทั้งวัน เด็กเผชิญกับวินัย พ่อแม่หรือครูสั่งสอน
✿ เป็นพ่อแม่ที่มีทักษะสมอง EF ควบคุมอารมณ์ได้ ไม่หุนหันตอบโต้ลูก เชิงลบ (Negative Discipline) ดูแลให้กินอิ่ม นอนหลับ
จะหยุดพิจารณา ประเมินลูก และคิดหาทางตอบสนองสถานการณ์อย่าง ท�าการบ้าน
ละมุนละม่อม เป็นแบบอย่างให้ลูกเรียนรู้วิธีตอบสนองที่เหมาะสม 7%
✿ สะท้อนอารมณ์ลูก ให้ลูกได้รู้จักอารมณ์ต่างๆ เบี่ยงเบนอารมณ์ลูก และ พ่อแม่หรือครูไม่มีปฏิสัมพันธ์ 3%
ให้ทางเลือกแก่ลูก กับเด็ก ต่างคนต่างอยู่ พูดคุย เล่น
✿ ท�าอย่างสม�่าเสมอ ท�าซ�้าๆ ย�้าบ่อยๆ
✿ ให้ความรัก สร้างความผูกพัน ความรู้สึกมั่นคงแก่ลูก แบบที่เรียกว่า Secure แสดงให้เห็นว่าเด็กแทบไม่ได้รับการพัฒนา แทบไม่มีการพูดคุย เล่น ซึ่งเป็น
Attachment ซึ่งไม่ใช่แค่ให้ความรักผูกพันเท่านั้น แต่ยังท�าให้ลูกเกิด การท�างานของสมองส่วนหน้า แต่สมองส่วนอารมณ์ถูกกระตุ้นอยู่ถึง 86% ขัดขวาง
ความรู้สึกอบอุ่น มั่นใจด้วย ซึ่งต้องใช้เวลาและค่อยๆ เกิดขึ้นจากการ การพัฒนาสมองส่วนหน้า รวมไปถึงการสร้าง Attachment ฐานที่มั่นทางใจ
เลี้ยงดูเชิงบวก (Positive Parenting) อย่างสม�่าเสมอ ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้ว ที่สนับสนุนให้ลูกกล้าออกไปส�ารวจ เรียนรู้โลก และท�าให้ลูกรู้สึกว่าถ้าท�าอะไรพลาด
จะติดตัวลูกไปตลอดชีวิต มีอิทธิพลต่อความรู้สึกนึกคิดและการตัดสินใจ พลั้งยังมีคนให้โอกาส รวมทั้งสร้างทัศนคติที่ดี และการมองโลกในแง่ดี ซึ่งเด็กที่
แม้ยามลูกอยู่ห่างจากพ่อแม่ ในทางตรงกันข้ามหากพ่อแม่ไม่สม�่าเสมอ เติบโตโดยหวาดระแวงโลก มองโลกในแง่ร้าย พัฒนาการของทักษะสมอง EF
ตอบสนองลูกแบบแล้วแต่อารมณ์ จะท�าให้ลูกต่อต้าน ดื้อ มีปัญหา อาจจะพัฒนาไม่ดีเท่าที่ควร
ผศ.ดร.ปนัดดา ธนเศรษฐกร สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล
122 123
