Page 195 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 195
ลักษณะของการเล่นอิสระ & การเล่นที่มีแบบแผน ท�าไมการเล่นอิสระจึงเป็นสิ่งที่โปรดปรานของเด็ก
กำรเล่นอิสระรำวกับเป็นชีวิตจิตใจของเด็ก เด็กจะใช้เวลำเล่นอย่ำงเพลิดเพลิน
ได้เป็นเวลำนำน เมื่อลองพิจำรณำอย่ำงใคร่ครวญเรำจะพบค�ำตอบว่ำท�ำไมกำรเล่น
เล่นอิสระ เล่นอย่างมีแบบแผน อิสระจึงเป็นที่ติดใจเด็กเหลือเกิน ที่แน่ๆ คือ คงไม่ใช่เพียงแค่ควำมสนุกสนำน
แต่สิ่งที่ผูกโยงให้เด็กเล่นอย่ำงต่อเนื่อง คือ
• ได้คิด และได้ลองท�ำดู เด็กจึงสนุกกับกำรสรรหำวิธีเล่นที่หลำกหลำยตำมแต่
• เด็กเป็นผู้ตัดสินใจที่จะเล่น • กำรเล่นเกิดจำกครูก�ำหนดหรือวำงแผน ใจนึก เพลิดเพลินกับควำมคิดสร้ำงสรรค์และจินตนำกำร ได้ต่อยอดควำมคิดของ
• เป้ำหมำยก�ำหนดโดยเด็ก หรือเล่นโดย • เป้ำหมำยก�ำหนดโดยครู ตนแบบไม่รู้จบ
ไม่ได้ก�ำหนดเป้ำหมำยไว้ก่อน • ผลผลิตของกำรเล่นมีควำมเหมือนหรือคล้ำยคลึงกัน • มีอิสระ ปรำศจำกควำมกดดันที่มำจำกควำมคำดหวังผลของครู
• ผลผลิตของกำรเล่นแตกต่ำงกันไป • กำรเล่นมีขั้นตอน มีกติกำ ก�ำหนดไว้อย่ำงชัดเจน • ไม่กลัวที่จะล้มเหลว ผิดก็คิดใหม่ท�ำใหม่ ยังท�ำได้ไม่ดีก็ท�ำซ�้ำ หำกพยำยำมท�ำ
• กำรเล่นมีควำมยืดหยุ่น ปรับเปลี่ยนไปตำม • กำรเล่นยุติเมื่อสิ้นสุดแผนกำรเล่นที่ครูก�ำหนด แล้วล้มเหลว ก็ไม่เสียหน้ำ ไม่โดนต�ำหนิ
สถำนกำรณ์และควำมต้องกำรของผู้เล่น • ครูมักจะมีบทบำทในกำรแก้ปัญหำที่เกิดขึ้น • ได้ภูมิใจกับควำมส�ำเร็จที่เกิดจำกควำมคิดและกำรลงมือท�ำของตนเอง ตั้งแต่
• กำรเล่นยุติเมื่อเด็กตัดสินใจเลิกเล่น หรือเมื่อต้อง อำจจะเข้ำไปแก้ปัญหำเอง หรือกระตุ้นให้เด็ก ควำมส�ำเร็จย่อยที่เกิดขึ้นระหว่ำงทำง และควำมภูมิใจกับผลงำนที่เกิดขึ้น
ไปท�ำกิจกรรมอื่น เป็นผู้แก้ปัญหำ ปลำยทำง
• กำรเล่นด�ำเนินไปอย่ำงลื่นไหล ต่อเนื่อง เมื่อมี • เด็กมีอิสระในกำรเล่นที่อยู่ในกรอบที่ครูก�ำหนด • รู้สึกดีต่อตนเองที่มีควำมสำมำรถเพิ่มขึ้น ทั้งกำรคิดและกำรลงมือท�ำ ท�ำให้ปัญหำ
อุปสรรคก็ปรับเปลี่ยนกำรเล่นไป เพื่อให้กำรเล่น เนื่องจำกครูมีเป้ำหมำย และก�ำหนดวัตถุประสงค์ หรืออุปสรรคกลำยเป็นสิ่งท้ำทำย มีควำมคล่องแคล่วในกำรลงมือท�ำ ตัดสินใจ
ด�ำเนินต่อไปอย่ำงสนุกสนำนเพลิดเพลิน ที่ชัดเจนไว้เรียบร้อยแล้ว ได้เร็วขึ้น มีล�ำดับขั้นตอนที่ดีในกำรท�ำงำน ว่ำควรท�ำอะไรก่อนหลัง มีควำม
• เด็กมีอิสระอย่ำงเต็มที่ตลอดกำรเล่น ทั้งเป้ำหมำย ผิดพลำดน้อยลง
วิธีกำร กำรตัดสินใจเลือก กำรแก้ปัญหำ กำร • สนุกกับกำรเล่นที่ได้ส�ำรวจ ได้คำดเดำผล หรือเฝ้ำรอดูผลจำกสิ่งที่ยังไม่รู้ค�ำตอบ
ต่อยอด กำรเริ่มและยุติกำรเล่น ต้องกำรเล่น • อยู่ในบรรยำกำศที่ผ่อนคลำยแต่มีชีวิตชีวำ มีควำมสนุกสนำน ตื่นเต้น ท้ำทำย
ตำมล�ำพังหรือชวนเพื่อนเล่นด้วย เพลิดเพลิน และแปลกใหม่
194 195
