Page 197 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 197
การเล่นอิสระส�าคัญอย่างไร และเกี่ยวข้องกับการพัฒนา การเล่นอิสระกับการพัฒนาทักษะสมอง EF
ทักษะสมอง EF อย่างไร กำรเล่นอิสระมีควำมส�ำคัญอย่ำงยิ่งต่อกำรพัฒนำทักษะสมอง EF กำรเล่นอิสระ
กำรเล่นอย่ำงอิสระ เป็นกำรเล่นที่มีประโยชน์ต่อกำรพัฒนำเด็ก เป็นสิ่งที่เด็กสนุกสนำนและพร้อมเล่นทุกเมื่อ เด็กสนุกที่ได้ออกแบบกำรเล่นเอง
“การเล่นอย่างอิสระตามธรรมชาติ หรือ free
play ที่เด็กได้เล่นกันอย่างอิสระ นอกจากเด็ก อย่ำงรอบด้ำน ไม่ว่ำจะเป็นด้ำนร่ำงกำย อำรมณ์ สังคมและจิตใจ ได้ใช้จินตนำกำร ควำมคิดสร้ำงสรรค์ และน�ำทุกทักษะที่ฝึกฝนมำใช้ในกำรเล่น
จะเพลิดเพลินมีความสุขแล้ว การเล่นยังพัฒนา • กำรเล่นมีผลต่อกำรเจริญเติบโตของร่ำงกำย ทั้งกล้ำมเนื้อ ภำยใต้บรรยำกำศของควำมมีอิสระที่จะเล่นและลงมือท�ำด้วยตนเอง กำรเล่นอิสระ
สมองของเด็กอีกด้วย”
นพ.จอม ชุมช่วย จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น มัดเล็ก-ใหญ่ ระบบกำรรับสัมผัส กำรท�ำงำนประสำนกันระหว่ำง จึงเป็นห้วงเวลำที่เอื้ออ�ำนวยต่อกำรพัฒนำทักษะสมอง EF ให้กับเด็กได้
อวัยวะส่วนต่ำงๆ และกำรท�ำงำนของสมอง เป็นอย่ำงดี
• ช่วยให้เด็กมีทักษะในกำรอยู่ร่วมกับผู้อื่น ไม่ว่ำจะเป็นกำรแบ่งปัน
อดทนอดกลั้น จัดกำรกับควำมขัดแย้ง ประนีประนอม ให้อภัย
เจรจำต่อรอง โอกาสที่เด็กได้รับจากการเล่นอิสระ ทักษะสมอง EF
• ช่วยส่งเสริมให้เด็กมีควำมกระตือรือร้นที่จะคิดและลงมือท�ำ
สิ่งต่ำงๆ ด้วยตนเอง ซึ่งจะเป็นต้นทำงของกำรส่งเสริมทักษะ • เด็กเป็นผู้ริเริ่มและตัดสินใจที่จะเล่นและเลือกวิธี • ริเริ่ม ลงมือท�ำ (Initiating)
ด้ำนกำรคิด วำงแผน ลงมือท�ำ กล้ำเผชิญปัญหำ จนก่อให้เกิด เล่นด้วยตนเอง เด็กสนุกที่จะสร้ำงสรรค์กำรเล่น
นิสัยของควำมขยัน กระตือรือร้น สนุกที่จะคิดและสร้ำงสรรค์ ใหม่ๆ หรือเล่นซ�้ำๆ เพื่อให้เกิดทักษะใหม่ๆ
สิ่งต่ำงๆ คิดและลงมือท�ำได้อย่ำงรวดเร็ว
• กำรเล่นที่ปรำศจำกกำรชี้น�ำหรือก�ำกับโดยผู้ใหญ่จะท�ำให้เด็กได้
พัฒนำควำมคิดสร้ำงสรรค์ ผลัดกันเป็นผู้น�ำผู้ตำมอย่ำงเป็น • เด็กเป็นผู้ก�ำหนดเป้ำหมำยกำรเล่นเอง และ • มุ่งเป้ำหมำย และเพียรพยำยำม
ธรรมชำติ และทักษะในกำรท�ำงำนกลุ่มกับเพื่อนเด็กด้วยกัน พยำยำมไปสู่เป้ำหมำยด้วยควำมมุ่งมั่น ไม่ว่ำจะ (Goal-Directed Persistence)
• เด็กได้ผ่อนคลำย มีควำมสุขและเพลิดเพลิน กำรเล่นสมมติยัง มีอุปสรรคหรือไม่ส�ำเร็จ ก็มีควำมเพียรพยำยำม
ช่วยให้เด็กได้ระบำยควำมวิตกกังวล หรือควำมทุกข์ที่มีอยู่ในใจ ท�ำต่อไป ด้วยกำรหำวิธีใหม่ๆ อุปกรณ์ใหม่ๆ เพื่อ
มุ่งสู่เป้ำหมำยที่เด็กตั้งใจ
• เด็กมีกำรเชื่อมโยงควำมรู้และประสบกำรณ์เก่ำ • จ�ำเพื่อใช้งำน
น�ำมำสู่กำรเล่น ทั้งกำรตั้งเป้ำหมำย วิธีกำรเล่น (Working Memory)
กำรเลือกใช้อุปกรณ์ประกอบกำรเล่น ตลอดจน
วิธีกำรแก้ปัญหำ
196 197
