Page 202 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 202
เล่นบทบาทสมมติ การเล่นละครเวที
กำรเล่นบทบำทสมมติเป็นกำรแสดงบทบำทตำมจินตนำกำรของเด็ก เด็กจะ กำรเล่นละครเวทีส�ำหรับเด็กปฐมวัยนั้น เป็นกำรเล่นบทบำทสมมติ
สมมติและแสดงบทบำทที่ตนเองต้องกำร เช่น สมมติว่ำตัวเองก�ำลังท�ำกับข้ำว หรือ ที่ผ่ำนกำรวำงแผน และก�ำหนดขั้นตอนไว้ล่วงหน้ำ มุ่งเน้นให้เด็กได้น�ำ
เล่นบทเป็นครูกับนักเรียน เป็นกัปตันขับเครื่องบิน เป็นต้น กำรเล่นสมมตินี้ไม่มีกำร ควำมสนุกสนำนจำกเรื่องเล่ำจำกนิทำนที่เด็กๆ ประทับใจมำสร้ำงสรรค์เป็น
วำงแผนไว้ล่วงหน้ำ แต่จะเกิดขึ้นได้อย่ำงฉับพลัน และเล่นต่อเนื่องอย่ำงเป็น ละคร โดยเด็กเป็นผู้คิด ตัดสินใจ และลงมือท�ำ ครูเป็นผู้ที่คอยสนับสนุน
ธรรมชำติ กำรเล่นสมมติจะท�ำให้เด็กสนุกสนำน เพรำะได้น�ำสิ่งที่อยู่ภำยใน และเอื้ออ�ำนวยให้เด็กได้เกิดกำรเรียนรู้จำกกำรลงมือท�ำให้มำกที่สุด สิ่งที่เป็น
ทั้งประสบกำรณ์เดิม อำรมณ์ควำมรู้สึก ควำมต้องกำร มำแสดงออกได้อย่ำงอิสระ ผลลัพธ์จำกละครที่เด็กแสดงนั้น อำจจะด�ำเนินเรื่องไม่รำบรื่นนัก เมื่อเพื่อน
เด็กจะรู้สึกผ่อนคลำย ได้คิดและลงมือท�ำ โดยเกิดจำกกำรริเริ่มของเด็กเอง เมื่อเด็ก ลืมบทก็บอกบทกันบนเวที ฉำกเด็กๆ ก็ท�ำกันเอง ทั้งฉำกและชุดกำรแสดง
เล่นสมมติบ่อยๆ เด็กจะมีทักษะในกำรสวมบทบำทเป็นสิ่งที่ตนต้องกำร รู้จักที่จะ ก็เกิดจำกเด็กๆ ช่วยกันออกแบบ นั่นคือ ผู้ดูต้องเข้ำใจและไม่วำงเป้ำหมำยว่ำจะ
สลับบทบำทกันเล่น ซึ่งเป็นทักษะก่อนที่จะน�ำไปสู่กำรเล่นละคร พบกับควำมสมบูรณ์แบบจำกละครเด็ก เพรำะอำจจะท�ำให้ผิดหวังและต�ำหนิเด็ก
ด้วยควำมไม่เข้ำใจ
เล่นละครหุ่น กำรเล่นละครของเด็ก ไม่ได้อยู่ที่ละครนั้นจะเล่นได้ดีหรือไม่ แต่ส�ำคัญ
ที่กระบวนกำรเรียนรู้ของเด็กก่อนที่จะถึงวันแสดงจริง กำรเรียนรู้และกำรพัฒนำ
กำรเล่นละครหุ่น เป็นกำรเล่นสมมติผ่ำนตัวละครที่เป็นหุ่นเชิด กำรเล่นละคร
หุ่นเริ่มมีเนื้อเรื่อง มีกำรแสดงควำมสัมพันธ์ระหว่ำงตัวละคร มีบทสนทนำ มีเพื่อน ทักษะระหว่ำงทำง ประสบกำรณ์ในวันแสดง และบทสรุปของเด็กๆ ต่อละครที่
ร่วมเล่นด้วย โดยผลัดกันแสดงบทบำท กำรท�ำเสียงให้สมบทบำท กำรเล่น กำรคิด เด็กๆ แสดงร่วมกัน
เนื้อเรื่องอำจจะเป็นเรื่องที่เด็กคิดอย่ำงฉับพลัน โดยดึงจำกประสบกำรณ์ ประกอบ จะเห็นว่ำละครเป็นสื่อน�ำให้เกิดกระบวนกำรเรียนรู้อันหลำกหลำย
กับจินตนำกำร หรืออำจจะเป็นเรื่องที่น�ำมำจำกนิทำนเรื่องที่เด็กคุ้นเคย กำรเล่น เนื่องจำกละครมีองค์ประกอบหลำยอย่ำงที่เด็กต้องคิดและลงมือท�ำ จึงเป็น
ละครหุ่นจะท�ำให้เด็กเริ่มมีโครงเรื่อง มีเริ่มต้น มีจุดหักเห และมีตอนจบของเรื่อง กำรเรียนรู้ผ่ำนประสบกำรณ์ตรง กำรเล่นละคร หรือกำรสมมติบทบำทจำก
เรื่องรำวในนิทำน ท�ำให้เด็กต้องฝึกคิดเชื่อมโยง น�ำข้อมูลต่ำงๆ ที่รับรู้กับควำมรู้
เล่นละครสร้างสรรค์ เดิมที่มี แล้วสังเครำะห์ส่งผ่ำนออกมำเป็นกำรกระท�ำ กำรเล่นละครหรือ
กำรแสดงออกมำ ช่วยให้เด็กเกิดควำมเข้ำใจในสิ่งที่ก�ำลังเรียนรู้ได้ชัดเจน
ละครสร้ำงสรรค์นั้น เด็กๆ จะผูกเรื่อง เนื้อเรื่องจะร้อยเรียงกันคล้ำยๆ กับนิทำน แม่นย�ำขึ้น
ที่เด็กเคยได้ยินได้ฟังมำ มีกำรตกลงกันทั้งกำรเลือกตัวละคร กำรเลือกอุปกรณ์ กำรเล่นละครน�ำพำเด็กเข้ำสู่กำรจ�ำลองสถำนกำรณ์ที่คล้ำยจริง ช่วงเวลำ
ประกอบกำรเล่น ในกำรเล่นละครสร้ำงสรรค์ เด็กจะรู้สึกเป็นอิสระจะให้เนื้อเรื่อง ที่สร้ำงสรรค์จะเปิดโอกำสให้เด็กได้ส�ำรวจตรวจสอบควำมคิดของตัวเอง
เป็นอย่ำงไรก็ได้ ขึ้นกับผู้เล่น ปรับเปลี่ยนได้ตลอดเวลำ และไม่จ�ำเป็นต้องมีผู้ชม อย่ำงจริงจังโดยไม่รู้ตัว บทสนทนำที่เด็กพูดขณะ “สวมบท” จะสะท้อนว่ำเด็ก
เนื้อเรื่องจะปรับเปลี่ยนไปในแต่ละครั้งของกำรเล่น “สื่อสำร”อย่ำงไร และเด็ก “คิด” อะไร เกี่ยวกับตัวละครนั้น ประเด็นส�ำคัญ
202 203
