Page 234 - คู่มือ Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย
P. 234
วัย 4-6 ปี การจัดร่างกายกับลีลาเส้นเชือก โอกาสที่เด็กได้รับจากการท�ากิจกรรม ทักษะสมอง EF
วัตถุประสงค์ • เด็กได้ฝึกกำรจัดกลุ่มแยกประเภทของเชือก • จดจ่อ ใส่ใจ (Focus/Attention)
• เด็กฝึกใช้สมำธิในกำรฟัง และได้ควบคุมกำรเคลื่อนไหวให้เป็นไปตำม โดยใช้กำรสังเกตควำมยำวของเชือกที่มี จ�ำเพื่อใช้งำน (Working Memory)
เงื่อนไข กติกำ ที่มีล�ำดับขั้นตอน ควำมยำวไม่เท่ำกันสำมกลุ่ม ยั้งคิด ไตร่ตรอง (Inhibitory Control)
• ได้สร้ำงสรรค์กำรจัดวำงเส้นเชือก ให้เกิดเป็นเส้นเป็นรูปร่ำงที่หลำกหลำย • เด็กได้ฝึกบริหำรจัดกำรพื้นที่ที่ใช้ร่วมกับเพื่อนๆ • มุ่งเป้ำหมำย (Goal-Directed Persistence)
• ได้สังเกตลักษณะของเส้นเชือกและรู้จักจัดร่ำงกำยเลียนแบบ เป็นกำรฝึกกำรใช้พื้นที่ร่วมกันในสังคมอย่ำง วำงแผน จัดระบบด�ำเนินกำร (Planning and Organizing)
• เรียนรู้ในเรื่องของขนำดที่มีควำมยำว สั้นกว่ำ ยำวกว่ำ หรือเท่ำกัน เป็นสุข ในขณะเคลื่อนที่พำเชือกออกเดินทำง ยืดหยุ่นควำมคิด (Shift/Cognitive Flexibility)
อย่ำงมีเป้ำหมำยเพื่อหำเส้นเชือกที่มีขนำดเท่ำกัน
กระบวนการ/วิธีการ
• ครูน�ำเชือกสำมเส้นที่มีควำมยำวแตกต่ำงกันมำให้เด็กๆ ดู และชวนเด็กๆ • เด็กได้ฝึกกำรมีวินัยในตนเอง เรียนรู้ที่จะดูแล • ยั้งคิด ไตร่ตรอง (Inhibitory Control)
สังเกต เปรียบเทียบและบอกว่ำเส้นไหนสั้น เส้นไหนยำวกว่ำเส้นไหน อย่ำงไร ก�ำกับตนเองว่ำจะต้องท�ำอะไร เมื่อไร อย่ำงไร ยืดหยุ่นควำมคิด (Shift/Cognitive Flexibility)
• ครูให้เด็กๆ เลือกหยิบเชือกที่อยู่ในกล่องคนละ 1 เส้น ตำมกติกำข้อตกลงด้วยควำมเพลิดเพลิน (ไม่ จดจ่อ ใส่ใจ (Focus/Attention)
• ครูให้เด็กจินตนำกำรว่ำเรำจะพำเส้นเชือกออกเดินทำง/เต้นร�ำไปกับ ต้องเคร่งเครียด) มีสมำธิจดจ่อฟังเสียงเพลงที่ ติดตำมประเมินตนเอง (Self - Monitoring)
เสียงเพลง เมื่อใดที่เสียงเพลงหยุดให้เด็กจับคู่กับเพื่อนที่อยู่ใกล้ที่สุด เป็นเสมือนสัญญำณตำมเงื่อนไข เรียนรู้ที่จะฟัง ควบคุมอำรมณ์ (Emotional Control)
จ�ำได้ และปฏิบัติอย่ำงสนุกสนำนร่วมกันกับ
ลองเปรียบเทียบขนำดควำมยำวของเส้นเชือก ถ้ำเชือกมีควำมยำว เพื่อนอย่ำงเข้ำใจในกติกำ (ในกำรเคลื่อนไหวไป
เท่ำกันให้นั่งลง แต่ถ้ำคู่ไหนที่ควำมยำวเชือกไม่เท่ำกัน เมื่อได้ยินเสียง กับเชือก เมื่อได้ยินเสียงเพลงหยุดลงก็ต้องจับ
เพลง ให้พำเชือกออกเดินทำงเพื่อหำเพื่อนที่มีเส้นเชือกขนำดยำวเท่ำกัน คู่กับเพื่อนที่อยู่ใกล้ๆ เพื่อเปรียบเทียบควำม
จนได้คู่ครบทุกคน โดยระหว่ำงเดิน มีเงื่อนไขว่ำ “เดินอย่ำงไร ด้วยท่ำทำง ยำวของเชือก)
อย่ำงไรก็ได้ แต่จะต้องไม่ให้ชนกับเพื่อน”
• ให้เวลำเด็กทุกคน ต่ำงคนต่ำงทดลองจัดวำงเส้นเชือกให้เป็นรูปลักษณะต่ำงๆ • เด็กใช้ควำมคิดสร้ำงสรรค์อย่ำงหลำกหลำย • ริเริ่ม ลงมือท�ำ (Initiating)
• เด็กเลือกจัดวำงเส้นเชือกในแบบที่คิดว่ำชอบที่สุดเพื่อใช้เป็นแบบในกำรจัด ทั้งในกำรพำเชือกเคลื่อนไหวไปกับเสียงเพลง จดจ่อ ใส่ใจ (Focus/Attention)
ร่ำงกำยเลียนแบบเส้นเชือกนั้น ในกำรทดลองจัดวำงเส้นเชือก และในที่สุดได้ ยืดหยุ่นควำมคิด (Shift/Cognitive Flexibility)
ตัดสินใจเลือกผลงำนกำรวำงเส้นเชือกที่ชอบ วำงแผน จัดระบบด�ำเนินกำร (Planning and Organizing)
สื่อ/อุปกรณ์ ที่สุดเพื่อจัดร่ำงกำยเลียนแบบด้วยตนเอง ติดตำมประเมินตนเอง (Self - Monitoring)
• เชือกยำว 70, 80 และ 90 เซนติเมตร ในจ�ำนวนเท่ำๆ กันและเพียงพอ
ส�ำหรับทุกคน
กิจกรรมเพิ่มเติม
• จับคู่หรือจับกลุ่มกับเพื่อน น�ำเชือกมำจัดวำงต่อกันและจัดร่ำงกำยเลียนแบบเส้นเชือก
234 235
