สอบถามการใช้งานระบบ?

(02)913 - 7555 กด 4104

ฝ่ายบริการสมาชิกเว็บไซต์

สุขภาพจิตกับทักษะสมอง EF

สุขภาพจิตกับทักษะสมอง EF

ในบทความก่อนหน้า หมอได้กล่าวถึงวิธีการส่งเสริมทักษะสมอง EF ในด้านต่างๆ ไว้หลายวิธี เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่และผู้ปกครองได้นำไปใช้กับบุตรหลานของท่าน อย่างไรก็ดี มีอีกปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญต่อการพัฒนาทักษะสมอง EF ไม่น้อย แต่มักจะไม่ค่อยได้รับการกล่าวถึงสักเท่าไร นั่นก็คือ สุขภาพจิต โดยในบทความนี้เราจะมาเน้นที่สุขภาพจิตกับทักษะสมอง EF กันนะครับ

เวลากล่าวถึงสุขภาพจิต ทุกท่านก็มักจะคิดไปถึงคนไข้ในโรงพยาบาลจิตเวช ไม่ว่าจะเป็นคนไข้โรคจิตเภท คนไข้โรคซึมเศร้า หรือที่ได้ยินกันบ่อยในช่วงนี้ อย่างผู้ป่วยโรคไบโพล่าร์หรือโรคอารมณ์สองขั้ว ซึ่งจริงๆ แล้ว โรคทางจิตเวชเหล่านี้ เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งของปัญหาสุขภาพจิตเท่านั้นเอง เพราะคนทั่วๆ ไปในสังคมก็อาจจะมีปัญหาสุขภาพจิตจากความเครียดในการทำงาน หรือความวิตกกังวลต่อปัญหาปากท้องได้ ดังนั้น คำว่าสุขภาพจิตจึงไม่ได้มีความหมายถึงเฉพาะตัวโรคทางจิตเวชเท่านั้น แต่ยังมีความหมายรวมไปถึงปัญหาด้านจิตใจที่สามารถเกิดขึ้นกับคนทั่วๆ ไปในสังคม อันจะส่งผลให้เกิดความไม่สบายใจ ความวิตกกังวล หรือความเครียด ซึ่งปัจจัยเหล่านี้จะนำไปสู่ความผิดปกติในการทำงานของสมอง ไม่ว่าจะเป็น ปัญหาการนอนไม่หลับ และอาการป่วยทางกาย ซึ่งอาจจะเกิดขึ้นชั่วคราว หรือนำไปสู่ความผิดปกติในการทำงานของสมองและร่างกายในระยะยาว โดยเฉพาะการนำไปสู่การเกิดโรคทางจิตเวชจริงๆ ได้

ในวัยเด็ก เป็นที่ทราบกันดีว่า ความเครียดเรื้อรัง (Chronic Stress) ถือเป็นปัจจัยเชิงลบที่สำคัญต่อการพัฒนาของสมอง โดยมีรายงานการวิจัยที่แสดงให้เห็นว่า เด็กที่เติบโตในสภาวะที่มีความเครียดเรื้อรัง เช่น ภาวะขาดอาหาร หรือเด็กที่ต้องอาศัยในประเทศที่มีสงครามกลางเมือง จะมีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน และในรายที่ภาวะเครียดเรื้อรังนั้นเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและรุนแรง จะทำให้เด็กเหล่านั้นมีขนาดของสมองที่เล็กกว่าเด็กวัยเดียวกันอย่างชัดเจนอีกด้วย แสดงให้เห็นว่า ความเครียดส่งผลเสียต่อพัฒนาการทางสมองของเด็ก ซึ่งก็แน่นอนว่าทักษะสมอง EF อันเป็นรูปแบบหนึ่งของพัฒนาการทางสมองที่มีการพัฒนาเป็นอย่างมากในช่วงวัยเด็ก ก็จะได้รับผลกระทบด้วยเช่นกัน

ดังนั้น การพัฒนาทักษะสมอง EF นอกจากการส่งเสริมองค์ประกอบของ EF ในแต่ละด้านแล้ว ยังต้องพยายามลดปัจจัยเชิงลบต่อการพัฒนาสมอง โดยเฉพาะในด้านความเครียดเรื้อรังด้วย อย่างไรก็ดี การลดความเครียดของเด็ก ไม่ได้แปลว่า ท่านต้องตามใจเด็กหรือไม่ปล่อยให้เด็กผิดหวังหรือเสียใจเลย เพราะธรรมชาติของมนุษย์เรา ก็ไม่ได้มีเฉพาะแค่เรื่องดีๆ ที่เกิดขึ้น คนทุกคนจะต้องประสบกับความผิดหวัง ความเสียใจ การสูญเสียของรัก และการพลัดพราก ด้วยกันทั้งสิ้น ความเสียใจที่เด็กได้รับจะเป็นประสบการณ์ชีวิตที่ทำให้ตัวเขาแข็งแกร่งขึ้นในวันข้างหน้า และเมื่อมีความทุกข์ใจเกิดขึ้น ก็ไม่ได้แปลว่า มันจะคงอยู่ตลอดไป ในวันรุ่งขึ้นทุกอย่างอาจจะดีขึ้นก็เป็นได้ จึงพอสรุปได้ว่า ความเครียดเล็กๆ น้อยๆ ที่เกิดขึ้นในแต่ละวันที่เด็กต้องพบเจอ ถือเป็นประสบการณ์ชีวิตที่ล้ำค่า ที่จะช่วยหล่อหลอมตัวเขาให้เข้มแข็งขึ้น แต่หากความเครียดดังกล่าว เกิดขึ้นอย่างยาวนานและต่อเนื่อง อันเป็นรูปแบบของความเครียดเรื้อรัง จะไม่เป็นผลดีกับตัวเด็กที่กระบวนการแก้ไขปัญหายังไม่ดีเท่ากับผู้ใหญ่ ซึ่งตรงจุดนี้ก็เป็นหน้าที่สำคัญของท่านพ่อแม่ผู้ปกครองทั้งหลาย ในการสอดส่องดูแลว่าบุตรหลานของท่านมีภาวะความเครียดเรื้อรังเหล่านี้หรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นท่าทีของเด็กที่ดูวิตกกังวล ขาดความมั่นใจในตนเอง อาการไม่สดชื่น ไม่ร่าเริงเหมือนเดิม ปัญหานอนไม่หลับ ฝันร้าย อารมณ์หงุดหงิดหรือก้าวร้าว อาการร้องไห้บ่อยครั้ง หรือการมีพัฒนาการที่ถดถอย อันหมายถึง การที่เด็กไม่สามารถทำสิ่งที่ตนเองเคยทำมาก่อนได้ เหล่านี้เป็นต้น ความพยายามในการสังเกตบุตรหลานของท่านว่ามีภาวะเครียดเรื้อรังหรือไม่ จะเป็นสิ่งสำคัญในการลดปัจจัยเชิงลบของพัฒนาการสมองและทักษะสมอง EF ซึ่งจะส่งผลให้เด็กๆ ของเราเติบโตขึ้นเป็นประชากรที่มีการพัฒนาของทักษะสมอง EF เป็นอย่างดีและมีสุขภาพจิตดีไปพร้อมๆ กันด้วย

รองศาสตราจารย์ ดร.นพ.วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์
กุมารแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญการพัฒนาศักยภาพสมองเด็ก สถาบันชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล มหาวิทยาลัยมหิดล

Related Articles

นางกษมน มังคละคีรี ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านกลางนาเดื่อ จ.สกลนคร

โรงเรียนบ้านกลางนาเดื่อเป็นโรงเรียนในโครงการโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQP) ผอ.กษมน ได้รับการแนะนำให้รู้จักเรื่องEF จากอาจารย์วิเชียร ไชยบัง โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา แล้วศึกษาเพิ่มเติมทางอินเทอร์เน็ตและเข้าอบรมกับสถาบันRLG เมื่อเดือนเมษายน 2564 โดยให้ครูปฐมวัยในโรงเรียนเข้ารับการอบรมด้วย ซึ่งเป็นครูที่จบเอกปฐมวัยมาโดยตรง และมีความมุ่งมั่นที่จะนำความรู้สู่การปฏิบัติในชั้นเรียน เมื่อตระหนักถึงความสำคัญของ EF ตรงกัน ผอ.กษมนจึงให้ความสนับสนุนอย่างเต็มที่ ให้ครูปฐมวัยได้จัดการเรียนการสอนส่งเสริม EF โดยไม่ได้รอความเห็นชอบจากศน.เขตพื้นที่ฯ เพราะเห็นว่า EF เป็นความรู้ที่สอดคล้องกับหลักการศึกษาปฐมวัยอยู่แล้ว สามารถบูรณาการไปกับการส่งเสริมพัฒนาการ...

นางเปรมศิริ เนื้อเย็น ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองบ้วย ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองบ้วย  จ.เพชรบุรี

ผอ.เปรมศิริได้รับการแนะนำให้รู้จักเรื่อง EFจากศึกษานิเทศน์เขตพื้นที่การศึกษาเพชรบุรีเขต 2 และ ศน.เชิญชวนให้เข้ารับการอบรมความรู้ EF กับสถาบัน RLG แล้วนำความรู้ EF มาขยายสู่ครูปฐมวัยในโรงเรียนให้ครูได้ส่งเสริมEF เด็กผ่านโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย เนื่องจากมีความสอดคล้องกัน โดยบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยส่งเสริมให้เด็กได้คิดวิเคราะห์ เรียนรู้จากการลงมือทำ นอกจากนั้นยังวางแผนจะเชื่อมโยงความรู้ EF ไปสู่ครูในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองบ้วย เพื่อเป็นการปูพื้นฐาน EF ให้เด็กจากศูนย์พัฒนาเด็กเล็กที่จะมาเรียนต่ออนุบาล 3 ที่โรงเรียนบ้านหนองบ้วย ทำให้เด็กได้รับการพัฒนา...

นายทวิต ราษี ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านป้อมประชานุกูล จ.สุโขทัย

ผอ.ทวิต ราษี มีประสบการณ์บริหารโรงเรียนขนาดเล็กที่มีระดับชั้นปฐมวัยมานานโดยมีความตั้งใจในการพัฒนาอนุบาลให้มีคุณภาพเพราะเป็นการสร้างรากฐานให้เด็กไปจนโต และมีความสนใจในเรื่องพัฒนาการเด็ก เมื่อเข้าร่วมอบรมเรื่อง EF จากสถาบัน RLG ก็ได้เข้าใจว่าพัฒนาการของเด็กนั้นเกิดจากการทำงานของสมอง และยังเห็นว่าเรื่อง EF มีความสอดคล้องกับโครงการบ้านวิทยาศาสตร์น้อยที่โรงเรียนบ้านป้อมประชานุกูลดำเนินการอยู่ จึงสนใจที่จะขับเคลื่อนความรู้ EF ในโรงเรียน(ที่เพิ่งเข้ามาบริหาร) ผอ.ทวิตนำความรู้ EF มาถ่ายทอดแก่ครู ให้ครูนำความรู้ EF บูรณาการกับโครงการบ้านวิทยาศาสตร์น้อยซึ่งเป็นการเรียนรู้แบบโครงงาน เพียงครูเปลี่ยนวิธีการ ไม่ใช่ครูสั่งให้เด็กทำ แต่ให้เด็กได้คิดได้ทำด้วยตัวเอง...

ทิ้งคำตอบไว้

Please enter your comment!
Please enter your name here

Stay Connected

74,430แฟนคลับชอบ
- โครงการ “สื่อเพื่อฟื้นฟูการพัฒนาเด็กปฐมวัย ในวิถีชีวิตใหม่” -
- EF Development Tools -

Latest Articles

นางกษมน มังคละคีรี ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านกลางนาเดื่อ จ.สกลนคร

โรงเรียนบ้านกลางนาเดื่อเป็นโรงเรียนในโครงการโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQP) ผอ.กษมน ได้รับการแนะนำให้รู้จักเรื่องEF จากอาจารย์วิเชียร ไชยบัง โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา แล้วศึกษาเพิ่มเติมทางอินเทอร์เน็ตและเข้าอบรมกับสถาบันRLG เมื่อเดือนเมษายน 2564 โดยให้ครูปฐมวัยในโรงเรียนเข้ารับการอบรมด้วย ซึ่งเป็นครูที่จบเอกปฐมวัยมาโดยตรง และมีความมุ่งมั่นที่จะนำความรู้สู่การปฏิบัติในชั้นเรียน เมื่อตระหนักถึงความสำคัญของ EF ตรงกัน ผอ.กษมนจึงให้ความสนับสนุนอย่างเต็มที่ ให้ครูปฐมวัยได้จัดการเรียนการสอนส่งเสริม EF โดยไม่ได้รอความเห็นชอบจากศน.เขตพื้นที่ฯ เพราะเห็นว่า EF เป็นความรู้ที่สอดคล้องกับหลักการศึกษาปฐมวัยอยู่แล้ว สามารถบูรณาการไปกับการส่งเสริมพัฒนาการ...

นางเปรมศิริ เนื้อเย็น ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองบ้วย ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองบ้วย  จ.เพชรบุรี

ผอ.เปรมศิริได้รับการแนะนำให้รู้จักเรื่อง EFจากศึกษานิเทศน์เขตพื้นที่การศึกษาเพชรบุรีเขต 2 และ ศน.เชิญชวนให้เข้ารับการอบรมความรู้ EF กับสถาบัน RLG แล้วนำความรู้ EF มาขยายสู่ครูปฐมวัยในโรงเรียนให้ครูได้ส่งเสริมEF เด็กผ่านโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย เนื่องจากมีความสอดคล้องกัน โดยบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยส่งเสริมให้เด็กได้คิดวิเคราะห์ เรียนรู้จากการลงมือทำ นอกจากนั้นยังวางแผนจะเชื่อมโยงความรู้ EF ไปสู่ครูในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองบ้วย เพื่อเป็นการปูพื้นฐาน EF ให้เด็กจากศูนย์พัฒนาเด็กเล็กที่จะมาเรียนต่ออนุบาล 3 ที่โรงเรียนบ้านหนองบ้วย ทำให้เด็กได้รับการพัฒนา...

นายทวิต ราษี ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านป้อมประชานุกูล จ.สุโขทัย

ผอ.ทวิต ราษี มีประสบการณ์บริหารโรงเรียนขนาดเล็กที่มีระดับชั้นปฐมวัยมานานโดยมีความตั้งใจในการพัฒนาอนุบาลให้มีคุณภาพเพราะเป็นการสร้างรากฐานให้เด็กไปจนโต และมีความสนใจในเรื่องพัฒนาการเด็ก เมื่อเข้าร่วมอบรมเรื่อง EF จากสถาบัน RLG ก็ได้เข้าใจว่าพัฒนาการของเด็กนั้นเกิดจากการทำงานของสมอง และยังเห็นว่าเรื่อง EF มีความสอดคล้องกับโครงการบ้านวิทยาศาสตร์น้อยที่โรงเรียนบ้านป้อมประชานุกูลดำเนินการอยู่ จึงสนใจที่จะขับเคลื่อนความรู้ EF ในโรงเรียน(ที่เพิ่งเข้ามาบริหาร) ผอ.ทวิตนำความรู้ EF มาถ่ายทอดแก่ครู ให้ครูนำความรู้ EF บูรณาการกับโครงการบ้านวิทยาศาสตร์น้อยซึ่งเป็นการเรียนรู้แบบโครงงาน เพียงครูเปลี่ยนวิธีการ ไม่ใช่ครูสั่งให้เด็กทำ แต่ให้เด็กได้คิดได้ทำด้วยตัวเอง...

นายสวัสดิ์ เมฆสุนทร  ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองโพธิ์ จ.นครราชสีมา 

ผอ.สวัสดิ์ได้รับการแนะนำจากอาจารย์วิเชียร ไชยบัง โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา ให้รู้จัก EF รวมทั้งได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่อง EF ในการประชุมเครือข่ายโรงเรียนพัฒนาตนเอง(TSQP)อยู่เสมอ และเข้ารับการอบรมกับสถาบัน RLG เพิ่มเติม  แล้วเห็นว่า EF เป็นความรู้พื้นฐานหรือความรู้ปฐมบทที่พ่อแม่ผู้ปกครองไม่ว่าสถานะใดควรต้องรู้ ไม่ใช่เฉพาะผู้ปกครองชนชั้นกลางขึ้นไปที่มีความรู้ หรือเป็นความรู้ในหมู่ครูอาจารย์หรือแพทย์เท่านั้น  ครอบครัวที่ด้อยโอกาสก็ควรต้องรู้ สรุปคือสังคมไทยควรต้องเรียนรู้เรื่อง EF เพื่อให้เด็กได้มีโอกาสพัฒนาอย่างเท่าเทียมกันจึงสนับสนุนให้ครูปฐมวัยในโรงเรียนได้รับการอบรม EF จากสถาบัน RLG และดำเนินการปรับสนามเด็กเล่นเพื่อให้เด็กได้เล่นอิสระอย่างปลอดภัยและมีความสุข...

นายจรูญ น้อยสำราญ  ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองบอน จ.ตราด

โรงเรียนบ้านหนองบอนเป็นโรงเรียนหนึ่งในเครือข่ายโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQD) กสศ.ซึ่งทำให้ผอ.จรูญได้เริ่มรู้จัก EF แล้วทำให้อยากรู้ว่า EF คืออะไร เมื่อพบว่าสถาบัน RLG มีการอบรมเรื่องนี้จึงสมัครเข้ารับอบรมพร้อมครูอนุบาล 2 คน  แล้วได้เห็นว่า EF เป็นคำตอบเรื่องการพัฒนาเด็กให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และการพัฒนาเด็กให้เต็มศักยภาพ จึงนำความรู้ EF มาถ่ายทอดให้ครูในโรงเรียน โดยใช้สื่อจากสถาบันRLG ให้ครูเรียนรู้ และมอบหมายให้รองผอ.ติดตามการดำเนินการขับเคลื่อนความรู้ EF สู่การปฏิบัติในชั้นเรียนอนุบาล...