บทที่ 2 ตอนที่ 3
ครูคือคนสำคัญ ต้องเสริมความรู้ที่เข้มแข็งให้ครู
ครูนับเป็นบุคคลที่มีบทบาทสำคัญยิ่งในการสร้างพลเมืองที่มีคุณภาพของประเทศ จะเรียกว่ามีบทบาทหน้าที่ “สร้างชาติ”ก็ว่าได้ ปัจจุบันพบว่าครูมีทั้งส่วนที่ปรับเปลี่ยนพัฒนาบทบาทตนเอง และมีส่วนที่ยังไม่ปรับเปลี่ยนบทบาท ยังมีความรู้ความเข้าใจเรื่องการเรียนรู้และการพัฒนาเด็กไม่ดีพอ
นักการศึกษาและแพทย์พบว่า…. บทบาทของครูที่ปรับเปลี่ยนพัฒนา คือ
ครูมีบทบาทในการคัดกรองเด็กที่มีปัญหามากขึ้น เมื่อ 20 ปีก่อน เด็กที่เข้ามารับคำปรึกษาที่คลินิก พัฒนาการเด็ก ส่วนใหญ่พ่อแม่จะเป็นผู้พามาเอง เช่น ลูกมีปัญหาอ่านหนังสือไม่ออก สมาธิสั้น ฯลฯ แต่ปัจจุบันครึ่งหนึ่งของเด็กที่มาพบแพทย์ ครูบอกให้พ่อแม่พามา อีกครึ่งหนึ่งครูพามาเอง ต่างกับในอดีตที่หากเด็กเรียนไม่ได้ อ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ สมาธิไม่ดี ก็จะให้ออกไปรักษาก่อนแล้วค่อยกลับมาเรียน แต่ปัจจุบันครูสามารถคัดกรองได้มากขึ้นว่าเด็กคนใดเป็นเด็กพิเศษ สามารถแนะนำและส่งเด็กมาพบแพทย์ได้มากขึ้น จัดให้เด็กพิเศษเรียนร่วมกับเด็กปกติได้ แสดงว่าครูมีความรู้ความเข้าใจในเรื่องพัฒนาการของเด็กมากขึ้น
….. ส่วนในด้านที่ยังต้องปรับปรุงพัฒนา คือ
ในการจัดการชั้นเรียน (Classroom Management) ครูมักเน้นสร้างแต่บรรยากาศทางกายภาพ(Psychological Atmosphere) แค่ทำให้ห้องเรียนสะอาด สวยงาม เป็นระเบียบ แต่ไม่ได้ใส่ใจบรรยากาศทางจิตใจ อารมณ์ความรู้สึก (Physiological Atmosphere) ซึ่งเป็นแรงกระตุ้น ส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการทางด้านอารมณ์ จิตใจ และพัฒนาการทางสมองที่ดีด้วย
ครูรู้ดีว่าเด็กจะเรียนรู้ได้ดีถ้าได้เรียนรู้อย่างมีความสุขและอย่างมีความหมาย แต่ครูยังไม่สามารถเชื่อมโยงไปถึงเป้าหมายที่อยากจะให้เด็กเรียนรู้ได้ ไม่สามารถทำให้เกิดผลตามที่มุ่งหวัง เพราะใช้กระบวนการแบบเดิมๆ นั่นเอง จึงไม่เกิดผลลัพธ์ที่ต้องการ
ต้องเสริมความรู้ที่เข้มแข็งให้ครู
เพื่อที่จะปรับปรุงพัฒนาบทบาทและคุณภาพของครู นักวิชาการเห็นว่า ครูในปัจจุบันควรต้องมีความรู้ที่เข้มแข็งในเรื่องเหล่านี้
- ความรู้เรื่องพัฒนาการของเด็ก เป็นพื้นฐานความรู้ที่ “ครูจำเป็นต้องรู้ ต้องเข้าใจอย่างถ่องแท้ ลึกซึ้ง” เพื่อให้เป็นแกนหลักของการส่งเสริมพัฒนาการเรียนรู้ของเด็ก ซึ่งจะทำให้ครูสามารถย้อนดูว่าการจัดการเรียนการสอน การดูแลเด็กของตนหลุดออกไปจากแกนหลักของความรู้พื้นฐานนี้หรือไม่
- ความรู้เรื่องการทำงานและพัฒนาการสมอง เป็นความรู้ที่ครูต้องใช้ในการจัดการเรียนการสอน พัฒนาเด็ก แม้ว่าครูจะมีความรู้สึกว่าเป็นเรื่องยากเพียงไรก็ต้องเรียนรู้ทำความเข้าใจ
- ความรู้เรื่องพัฒนาการด้านอารมณ์และสังคม แน่นอนว่าครูต้องการให้เด็กเรียนรู้ได้ดี เรียนอย่างมีความสุขและอย่างมีความหมาย พัฒนาการอารมณ์และสังคมจึงมีความสำคัญ ครูต้องเข้าใจและพัฒนาอารมณ์ สังคมให้เด็กด้วย รวมทั้งความรู้เรื่อง Self เพื่อว่าอย่างน้อยจะได้ไม่จัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่ขัดขวางหรือทำลายตัวตนของเด็ก
แต่ก่อนอื่น ครูต้องปรับทัศนคติ โดยเฉพาะครูปฐมวัยและผู้ที่รับผิดชอบด้านการพัฒนาเด็กปฐมวัย ที่มีความคิดว่า ครูปฐมวัย เด็กปฐมวัยไม่สำคัญ หรือตนเป็นแค่ครูอนุบาล ไม่เก่ง สอนหรืออบรมไปก็ไม่เข้าใจ หรือความรู้ดังกล่าวเป็นเรื่องยากไม่สามารถเข้าใจได้ เป็นต้น หากเปิดใจแล้วครูอาจจะพบว่า การสอนการดูแลพัฒนาเด็กให้ได้ผลตามที่มุ่งหวังนั้นไม่ใช่เรื่องยากเลย
ความรู้ชุด “ดูแลเด็กยุคโควิด” โดย สถาบัน RLG (รักลูก เลิร์นนิ่ง กรุ๊ป)
ปรารถนา หาญเมธี เขียน
ผาณิต บุญมาก เรียบเรียง
ภาวนา อร่ามฤทธิ์ บรรณาธิการ
