สมองเด็กในภาวะสงคราม สมองของเด็กประมาณ 90 % พัฒนาในช่วงอายุ 5 ขวบ นั่นหมายความว่า เด็กคนหนึ่งที่จะเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ จะเป็นคนเช่นไรนั้น ประสบการณ์ชีวิตตั้งแต่เกิดมาถึง 5 ขวบมีบทบาทสำคัญในการกำหนดความสามารถในการเรียนรู้ ทักษะการทำงานของสมองขั้นสูง (Executive Function: EF) สุขภาพทั้งทางกายและใจ รวมทั้งความสำเร็จในชีวิตที่เหลือทั้งหมด เด็กที่เกิดและเติบโตขึ้นท่ามกลางภาวะสงคราม เช่นที่เกิดในยูเครนขณะนี้ หรือเกิดในช่วงสงครามซีเรียและสงครามอื่นๆ ทั่วโลก ต่างมีประสบการณ์ที่เลวร้ายในช่วงต้นของชีวิต ทั้งประสบการณ์ความรุนแรงโดยตรงที่เจอกับตนเอง...

กิจกรรมฝึกฝน EF ในเด็กวัย 18-36 เดือน เด็กวัยขวบครึ่งเริ่มพูดได้ไปจนถึงอายุ 3 ขวบ (18-36 เดือน) เป็นช่วงเวลาที่การพัฒนาการด้านภาษาเป็นไปอย่างรวดเร็ว ภาษาจึงมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Function: EF) และการควบคุมตนเอง ภาษาเป็นเครื่องมือที่ทำให้เด็กได้สะท้อนความคิดและการกระทำของตนเอง วางแผนการทำสิ่งต่างๆในสมอง และยังเป็นเครื่องมือที่ช่วยทำให้เด็กสามารถไปเข้าใจและสามารถทำตามกฎเกณฑ์ที่ซับซ้อนขึ้นได้ ในช่วงวัยนี้ หากครอบครัวใดที่พ่อแม่มาจากครอบครัวที่ใช้ภาษาต่างกัน หรือสามารถใช้ภาษากับลูกทั้ง 2 ภาษาเป็นเรื่องดีที่จะใช้ประโยชน์จากภาษาที่แตกต่างกันในการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า           เมื่อเด็กเริ่มหัดเดิน...

การฝึกฝน EF ในเด็กวัย 6-18 เดือน ทักษะเชิงบริหารของสมองส่วนหน้า (Executive Functions: EF) เป็นทักษะสำคัญของชีวิตในการดำเนินภารกิจในแต่ละวันให้บรรลุเป้าหมาย ไม่ว่าจะเป็นการเรียน การทำงาน ความสัมพันธ์กับผู้อื่น และการพัฒนาตนเองในด้านต่างๆ  การทำงานของทักษะนี้เปรียบได้ง่ายๆเหมือนกับศูนย์บังคับการบิน ที่คอยจัดการให้เครื่องบินแต่ละลำขึ้นและลงจอดได้อย่างเป็นระเบียบและปลอดภัยในสนามบิน ทักษะสมองส่วนนี้ทำหน้าที่ดึงเอาข้อมูลและประสบการณ์เดิมที่เรามีอยู่ในสมองออกมาใช้เมื่อถึงเวลาที่ต้องการเพื่อทำงานให้เสร็จสิ้น ทำให้สามารถจดจ่ออยู่สิ่งที่อยู่ตรงหน้าและเป้าหมาย กรองเอาสิ่งเร้าที่ไม่จำเป็นและขัดขวางการทำงานออกไป และสามารถปรับเปลี่ยนความคิดและการกระทำเมื่อสถานการณ์ต่างไปเพื่อไปให้ถึงเป้าหมายที่ตั้ง หรือแม้แต่ปรับเปลี่ยนเป้าหมายเมื่อจำเป็น สมองใช้ทักษะเชิงบริหารของสมองส่วนหน้า (EF) ในการกำหนดเป้าหมาย ริเริ่มดำเนินการและวางแผนตลอดจนวิธีการที่จะตอบสนองต่อสถานการณ์และประเมินความคืบหน้าในการมุ่งสู่เป้าหมายอีกด้วย          ...

ดนตรีกับการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า EF การศึกษาวิจัยว่าดนตรีมีส่วนในการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Function) เพิ่มขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีการศึกษาที่ยืนยันว่าการฝึกฝนเล่นดนตรีประเภทต่างๆ สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของสมอง นักดนตรีมืออาชีพและผู้เชี่ยวชาญทางดนตรีที่ได้รับการฝึกฝนมาตั้งแต่ยังเล็ก และเล่นดนตรีมานานเกินกว่าสิบปีนั้นถูกค้นพบจากการทำงานสำรวจวิจัยของ Katherine-moore และทีมว่า เป็นผู้ที่มีความสามารถในการคิดเชิงนามธรรมและแก้ปัญหาได้ดี อีกทั้งงานวิจัยพบว่านักดนตรีมืออาชีพมีผลคะแนนที่ดีอย่างเห็นได้ชัด เมื่อทำการทดสอบทักษะสมองส่วนหน้าด้านความจำเพื่อใช้งาน การจดจ่อใส่ใจ และกระบวนการคิดที่รวดเร็ว ซึ่งทักษะเหล่านี้แม้แต่นักดนตรีสมัครเล่นก็ทำการทดสอบทักษะดังที่กล่าวมาแล้วได้ดีกว่าคนที่ไม่เล่นดนตรี คำว่า “อันดนตรี มีคุณทุกอย่างไป” จึงเป็นคำที่ไม่กล่าวเกินเลย เพราะแม้แต่การฝึกฝนไม่เท่าไหร่ ก็ยังสามารถทำให้ทักษะ EF...

พัฒนา EF ด้วยการเล่นอย่างเป็นระบบ สมองส่วนหน้าบริเวณหลังหน้าผาก เป็นสมองส่วนของการคิดขั้นสูงที่มีทักษะเชิงบริหารจัดการ (Executive Function: EF) ที่ทำงานกำกับการวางแผนและกำกับการกระทำของเราเกี่ยวข้องกับความคิด อารมณ์ที่เกิดขึ้น โดยมีทักษะพื้นฐานของสมองส่วนนี้อยู่ 3 ทักษะคือ 1. ทักษะจำเพื่อใช้งาน (Working Memory) 2. ทักษะยั้งคิดไตร่ตรอง (Inhibitory Control) และ 3. ทักษะยืดหยุ่นความคิด (Cognitive...

ฝึกฝนเพื่อพัฒนา พัฒนาแล้วฝึกฝนต่อ ทักษะเชิงบริหารจัดการ (Executive Function: EF) ของสมองส่วนหน้า ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญที่สุดต่อความสำเร็จในการเรียนหนังสือและการทำงาน มิตรภาพ การแต่งงาน คุณภาพของชีวิต มีสุขภาพที่ดีและมีจิตใจที่เป็นสุข ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับว่า การพัฒนาทักษะ EF เหล่านี้ตั้งแต่ปฐมวัย เป็นเรื่องที่มีความจำเป็นยิ่ง ปัญหา EF ในวัยเด็กบอกได้ว่าชีวิตต่อไปข้างหน้า ปัญหา EF ของคนๆ นั้นจะเป็นอย่างไร ทักษะ...

พัฒนาความสามารถ ในการคิดยืดหยุ่นของเด็ก ทักษะยืดหยุ่น (Cognitive Flexibility/ Shifting) เป็นทักษะพื้นฐานของทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Functions: EF) ซึ่งเป็นทักษะกระบวนการคิดชั้นสูงในสมองของมนุษย์ เป็นความสามารถในการเปลี่ยนมุมมอง เช่น สามารถเห็นบางอย่างจากการมองมาจากมุมที่คนอื่นยืนอยู่ (ที่ไม่เหมือนกับจุดที่ตนเองมองเห็น) สามารถเปลี่ยนวิธีการคิดเกี่ยวกับปัญหา เช่น คิดออกไปนอกกรอบ เปลี่ยนวิธีการ แก้ปัญหาต่างไปจากวิธีการเดิมที่เคยทำมา หาทางออกให้กับปัญหาใหม่ที่เกิดขึ้น สามารถปรับเปลี่ยนการคิดได้เมื่อเป้าหมายหรือความคาดหวังเปลี่ยน ไปจนถึงสามารถเปลี่ยนความต้องการ เปลี่ยนลำดับความสำคัญ ยอมรับได้ว่าที่ตนเองคิดมา...

วิธีพัฒนา “ความจำเพื่อใช้งาน” ให้เด็กของเรา ความจำเพื่อใช้งาน (Working Memory) เป็นความสามารถในการจดจำข้อมูลทั้งในระยะสั้น และรวมถึงการเก็บข้อมูลไว้ในความทรงจำระยะยาว เป็นความสามารถที่เด็กจำเป็นต้องมี เนื่องจากในการเรียนรู้เด็กต้องใช้ความจำและความเข้าใจภาษาทั้งจากการได้ยินและได้เห็นตลอดเวลาในการเรียนและปฏิบัติตัวตามแนวทางที่วางไว้ ความจำเพื่อใช้งานช่วยให้เรานำประสบการณ์เดิมหรือข้อมูลที่มีอยู่แล้วมาให้กับสถานการณ์ที่เผชิญในปัจจุบัน รวมทั้งการทำงานที่รับผิดชอบหรือต้องการบรรลุเป้าหมายจนสำเร็จ ความจำเพื่อใช้งานเป็นความสามารถพื้นฐานของสมองส่วนหน้าที่ต้องมี เพื่อช่วยในการบริหารจัดการ จัดระเบียบทางความคิด การทำงานและการดำเนินชีวิต เป็นพื้นฐานของการทำความเข้าใจถึงสาเหตุและผลของเรื่องราวต่างๆที่เกิดขึ้น           เด็กที่พบว่ามีปัญหาจำเรื่องที่บอกให้ทำไม่ได้ มักจะมีปัญหาเกี่ยวกับความจำเพื่อใช้งาน หากเราพบว่าเด็กคนไหนมีความยากลำบากในการจดจำข้อมูลอย่างหนึ่งในขณะที่กำลังทำอีกอย่างหนึ่ง นั่นเป็นสิ่งบอกเหตุที่แสดงว่าเด็กกำลังประสบปัญหาเรื่องความจำเพื่อใช้งาน เช่น หากว่าแม่กำลังทำอาหารอยู่ด้วยกันกับเด็ก แล้วเด็กต้องออกไปช่วยพ่อหยิบของ เลย...