คุณภาพความผูกพันส่งผลจนตลอดชีวิต
ประสบการณ์แรกในชีวิต เป็นประสบการณ์สำคัญที่เด็กจะรับรู้และเรียนรู้ว่า ชีวิตเป็นอย่างไร โลกนี้เป็น อย่างไร เด็กที่ไม่ได้รับการเอาใจใส่ หรือยิ่งไปกว่านั้นคือ พ่อแม่กลายเป็นภัยคุกคามต่อความปลอดภัย ด้วยการ แสดงอาการก้าวร้าว ไม่ว่าจะเป็นทางกาย ทางวาจา หรือ แม้กระทั่งแสดงออกทางสีหน้าและภาษากายที่ทำให้เด็ก รู้สึกกลัว และไม่ปลอดภัย เด็กก็จะพัฒนารูปแบบของความผูกพันที่ไม่ปลอดภัยกับพ่อแม่และผู้คนรอบข้าง
ความรู้สึกไม่ปลอดภัยที่ติดอยู่ในใจเด็ก นำไปสู่พฤติกรรมที่มักก่อปัญหาตามมา เช่น การไม่สามารถระงับ ความต้องการหรืออารมณ์ของตนได้ แสดงออกอย่างรุนแรงหรือก้าวร้าวเพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ หรือ เพื่อให้มั่นใจว่า ความต้องการของตนมีคนใส่ใจ มีความวิตกกังวลไม่ว่าพ่อแม่จะอยู่หรือไม่ หรือ แม้แต่กลัวพ่อแม่ กลัวผู้คนหรือกลัวทุกสิ่ง ความรู้สึกไม่มั่นคงและรูปแบบความผูกพันที่ไม่ปลอดภัย ซึ่งได้รับตั้งแต่เล็กจะติดตามเราไปตลอดจนเป็น ผู้ใหญ่ ทำให้เราไม่ไว้วางใจคน รู้สึกว่าการมีชีวิตอยู่ในโลกใบนี้ไม่ปลอดภัย วิตกกังวล ระแวง ทำให้ยากที่จะมี ความสัมพันธ์ที่ดีต่อผู้อื่น ซึ่งรวมไปถึงความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกๆ ของตนที่จะเกิดขึ้นในอนาคตด้วย
ในการศึกษาประสบการณ์ในวัยเด็กที่ไม่พึงประสงค์ ซึ่งดำเนินการตั้งแต่ปี 2538 ถึง 2540 โดยศูนย์ควบ คุมและป้องกันโรค และบริษัทดูแลสุขภาพ Kaiser Permanente ได้สัมภาษณ์คน จำนวนกว่า 15,000 คนเกี่ยว กับ ประสบการณ์ในวัยเด็ก เช่น การถูกละเลย ถูกล่วงละเมิดทางอารมณ์และทางร่างกาย และอาศัยอยู่ในบ้านที่มี ปัญหา การสัมภาษณ์ในงานวิจัยครั้งนี้เผยให้เห็นว่า คนที่สัมผัสประสบการณ์เชิงลบในวัยเด็ก มีความสามารถใน การสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นน้อยกว่า คนเหล่านี้รับมือกับความท้าทายได้ยาก มีปัญหาสุขภาพมากกว่าและอายุขัย
สั้นกว่า เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้รับประสบการณ์ในวัยเด็กที่เลวร้าย
ดังนั้น การมีความรู้ความเข้าใจและตระหนัก ในความสำคัญของความผูกพันไว้ใจที่จะต้องสร้างให้กับเด็ก ตั้งแต่แรกเกิด จะช่วยให้พ่อแม่และผู้ใหญ่สามารถปกป้องเด็กจากภัยคุกคาม ทั้งทางร่างกายและทางอารมณ์ ความ สัมพันธ์ที่ดีจนเป็นความผูกพันไว้ใจ จึงไม่ใช่ประเด็นที่เกี่ยวกับเรื่องการอยู่ดีมีสุขของเด็กในวันที่เด็กยังเล็กเท่านั้น แต่ความรู้ ความเข้าใจและการเลี้ยงดูลูกหลานอย่างเข้าใจ ยังส่งผลกระทบถึงพัฒนาการตลอดช่วงชีวิตที่จะเกิดขึ้น กับเด็กในอนาคตด้วย
ในทางกลับกัน เด็กที่ผูกพันแน่นแฟ้นกับพ่อแม่ รู้สึกว่าตนเองเป็นที่รัก ได้รับการดูแลเอาใจใส่จากพ่อแม่ ผู้ปกครอง จะเติบโตขึ้นด้วยประสบการณ์และการเรียนรู้ที่มีคุณค่า และเรียนรู้การสื่อสารที่ดี เด็กจะเรียนรู้จาก สิ่งที่ตนได้รับจากพ่อแม่ ความรักที่ได้รับและความเอาใจใส่ที่พ่อแม่หรือคนเลี้ยงให้อย่างสม่ำเสมอ ทำให้เด็กเกิด ความเชื่อมั่นว่า ความเดือดร้อนหรือความต้องการ (พื้นฐาน) ของตนมีคนได้ยิน และจะได้รับการตอบสนอง ความ ไว้เนื้อเชื่อใจจะทำให้เด็กสามารถจัดการกับอารมณ์ของตนเองได้ รอคอยได้ ทำให้สมองได้เรียนรู้และได้พัฒนา ทักษะยับยั้ง ชั่งใจ พัฒนาความเข้าใจตนเองและผู้อื่นได้ ทำให้มีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น และเมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ สร้าง ครอบครัวและมีลูก ก็มีทักษะสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกๆ ของตนได้ง่ายขึ้นมาก
เราแต่ละคนถูกเลี้ยงมาไม่เหมือนกัน บางคนเกิดมาแล้วได้รับความรักและความเอาใจใส่อย่างถูกต้องเต็มที่ แต่เราหลายคนอาจถูกเลี้ยงมาอีกแบบ จากสภาพครอบครัวที่แตกต่างกันไป อย่างไรก็ตาม แม้ว่าประสบการณ์ใน วัยเด็กที่เราแต่ละคนได้รับมา อาจเป็นประสบการณ์ที่ไม่ดี เพราะเราถูกเลี้ยงดูมาแบบปล่อยปละละเลย แต่ก็ไม่ได้ หมายความว่าประสบการณ์ที่ได้รับนั้น จะเป็นตัวกำหนดชี้ชะตาเสมอไปว่า เราจะต้องเป็นพ่อแม่ที่ไม่ดีไปด้วย ด้วย เหตุผลที่ว่า พ่อแม่ผู้ปกครองและทุกคนที่ดูแลเด็กสามารถเรียนรู้ธรรมชาติความต้องการ การเรียนรู้ พฤติกรรมของ เด็ก รวมถึงวิธีการและขั้นตอนต่างๆ เพื่อเริ่มสร้างสภาพแวดล้อม ที่สามารถพัฒนาสายสัมพันธ์อันมั่นคงกับลูกๆ ของเรา หรือเด็กๆที่เราดูแลได้
อ้างอิง
• Daniel J Siegel & Tina Payne Bryson, The Power of Showing Up: How Parent Presence Shapes Who Our Kids Become and How Their Brains Get Wired, Random House USA Inc, New York, United States, Jan 5,2021
• Louise Newman, Attachment and early brain development – neuroprotective interventions in infant–caregiver therapy, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.3402/tdp.v3.28647, Dec 21 ,2015
• Yoo Cha Hong and Jae Sun Park, Impact of attachment, temperament and parenting on human development, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3534157/, Dec 20,2012
