งานวิจัยชี้ว่าสมองส่วนหน้า (Prefrontal Cortex) ทำหน้าที่ยับยั้งการเข้าหายาเสพติดโดยควบคุมความคิดและการกระทำ (Cognitive Control) ยับยั้งไม่ให้ตอบสนองออกไปตามความต้องการ รู้จักคิดว่าสิ่งไหนไม่ดี ยับยั้งไม่ทำในสิ่งที่ไม่ดี การที่คนเราจะติดสิ่งเสพติดต่างๆ ไม่ว่า เหล้า บุหรี่ ยาเสพติด ติดเกม ฯลฯ เป็นเพราะไม่สามารถต้านทานสิ่งเร้านั้นๆ ไม่สามารถยับยั้งความอยาก ความต้องการที่จะทำสิ่งนั้นซ้ำๆ ได้ ทั้งๆ ที่ทุกคนรู้ว่ามันเป็นสิ่งไม่ดี ทำไมบางคนถึงห้ามใจไม่ลองไม่แตะได้ และทำไมบางคนถึงหักห้ามใจไม่ได้ รศ.ดร.นวลจันทร์ จุฑาภักดีกุล...

วิธีการใช้กฎ กติกา มารยาทสังคม ช่วยปลูกฝังความสามารถในการยับยั้งชั่งใจ การรู้จักอดทนอดกลั้น รอคอยเพื่อทำสิ่งที่เหมาะสมให้เด็กเล็กที่ยังไม่เข้าใจเรื่องเหตุผลการจะฝึกลูกเล็กให้รู้จักยับยั้งชั่งใจเป็นเรื่องยากทีเดียว ลองดูวิธีฝึกเด็กเล็กๆ วัยอนุบาลให้มีความยับยั้งชั่งใจของคุณครูโรงเรียนเพลินพัฒนากันช่วงเวลาอาหารกลางวัน คุณครูนำเด็กๆ อนุบาลไปที่ห้องอาหาร ที่โต๊ะรับประทานอาหารคุณครูจะจัดถาดอาหาร วางช้อนไว้ให้ เมื่อเด็กนั่งประจำที่โต๊ะ ก็จะมีเด็กบางคนที่ยั้งใจไม่อยู่ ตักขนมกินก่อน คุณครูแก้ปัญหาด้วยการไม่วางช้อนไว้ให้ แต่จะเรียกเด็กทีละโต๊ะมาหยิบช้อนไป โดยตั้งกฎว่าคนที่ได้ช้อนแล้วอย่าเพิ่งลงมือรับประทาน ต้องรอให้เพื่อนได้ช้อนครบทุกคนก่อน ยิ่งกว่านั้นก่อนจะลงมือรับประทาน ต้องมีพิธีพิจารณาอาหารก่อนแล้วจึงรับประทานอาหารพร้อมกัน หากใครได้ช้อนมาแล้วไม่ฟังเสียงทำผิดกฎ ลงมือกินก่อนคนอื่น...

การตั้งกรอบ การตั้งโจทย์ที่เหมาะสมจะเป็นการกระตุ้นให้เด็กได้พยายามใช้ความคิดยืดหยุ่นหาทาง วิธีการที่จะปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตามกรอบกติกาหรือโจทย์ที่ผู้ใหญ่ตั้งไว้การให้อิสระทางคิดแก่เด็กจะทำให้เด็กมีความคิดนอกกรอบ คิดยืดหยุ่นสร้างสรรค์ได้ดี แต่ใช่ว่าผู้ใหญ่ เช่น คุณพ่อคุณแม่ คุณครู จะไม่ต้องมีการสร้างกรอบกติกาให้เด็กปฏิบัติตามเสียทีเดียว ในทางตรงข้ามการตั้งกรอบ การตั้งโจทย์ที่เหมาะสมจะเป็นการกระตุ้นให้เด็กได้พยายามใช้ความคิดยืดหยุ่นหาทาง วิธีการที่จะปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตามกรอบกติกาหรือโจทย์ที่ผู้ใหญ่ตั้งไว้ ลองดูตัวอย่างกิจกรรมของโรงเรียนเพลินพัฒนา ที่เด็กจะต้องใช้ความคิดพลิกแพลงให้เข้ากับกติกาที่คุณครูตั้งไว้ ในชั่วโมงศิลปะ คุณครูให้เด็กทำกิจกรรมตัดปะกระดาษสีอย่างอิสระ คุณครูมีโจทย์กำหนดไว้ว่าให้เด็กเลือกกระดาษสี่เหลี่ยมจัตุรัสสีใดก็ได้ที่ชอบเพียง 1 ชิ้น แล้วจะตัดหรือฉีกหรือทำอะไรก็ได้ให้กระดาษเปลี่ยนเป็นรูปร่างอื่นเช่นเด็กอนุบาล 3 คนหนึ่งเล่านิทานเกี่ยวกับ Perfect Square...

พลังความอยากกับการยับยั้งชั่งใจมันคู่กัน ถ้าเด็กมีพลังอยากมากแล้วเราไปหยุดเขาเสียหมด บางทีอีกมุมหนึ่งอาจไปทำลายความอยากของเด็ก โอกาสที่เด็กจะ explore ทำสิ่งที่หลากหลายอย่างอิสระเป็นสิ่งจำเป็น ในขณะที่ขอบเขตก็จำเป็น ครูก้าหรือคุณครูกรองทอง บุญประคอง แห่งโรงเรียนจิตตเมตต์ปฐมวัย ได้กล่าวว่า ”ก่อนจะฝึกเด็กวัยอนุบาลให้รู้จักมีความยับยั้งชั่งใจ เราต้องเข้าใจธรรมชาติของเด็กวัยนี้เสียก่อน...” “ก่อนที่เราจะใช้สถานการณ์หรือโอกาสฝึกฝนเด็กจนกระทั่งเด็กคุ้นเคยกับการยับยั้งชั่งใจเข้าไปอยู่ในเนื้อตัวเขาโดยไม่ต้องคอยกำกับภายหลัง เราต้องเริ่มจากรู้จักธรรมชาติของเด็กเสียก่อน ยกตัวอย่างเช่น เด็กเล็กๆ ชอบการเคลื่อนไหว ชอบเสียงเพลง เพราะฉะนั้นเราก็ใช้กิจกรรมการเคลื่อนไหวกับเสียงเพลงทำได้ตั้งแต่เด็กเล็กๆ เลย “ที่โรงเรียนจิตตเมตต์ใช้กิจกรรมประเภทนี้ตั้งแต่ชั้นเนิร์สเซอรี่ พอเด็กได้ยินเสียงเพลงเราก็ชวนเขาเล่น เคลื่อนไหว พอเสียงเพลงหยุดปั๊บ เราก็หยุด การวิ่งการเดินเป็นเรื่องง่ายสำหรับเด็กถึงแม้จะยังอยู่ในวัยเตาะแตะ...

เราสามารถฝึกเด็กให้รู้จักวางแผน ตั้งเป้าหมาย ลงมือทำจนสำเร็จ ได้ตั้งแต่เด็กยังเล็กๆ เราสามารถฝึกเด็กให้รู้จักตั้งเป้าหมายและลงมือทำจนสำเร็จได้ตั้งแต่เด็กยังเล็กๆ เช่นปล่อยให้เด็กมีการเล่นอิสระ (Free Play) เด็กจะตั้งเป้าหมายของเขาเอง การทำงานศิลปะอย่างอิสระ คุณครูหรือคุณพ่อคุณแม่อาจมีตะกร้าของที่ไม่ใช้แล้วไว้ให้เด็กนำไปคิดประดิษฐ์สิ่งต่างๆ ซึ่งจะทำให้เด็กได้ใช้ความคิดยืดหยุ่นพลิกแพลงและเกิดความรู้สึกภาคภูมิใจในความสำเร็จจากการลงมือคิด ทำด้วยตัวเองนั้นพอโตขึ้นอีกหน่อย เด็กจะสามารถขยายการตั้งเป้าหมายและทำงานร่วมกันกับเพื่อน แล้วขยายเป็นการตั้งเป้าหมายและทำงานร่วมกลุ่มกับเพื่อนทั้งห้องได้ ครูก้าหรือคุณครูกรองทอง บุญประคอง แห่งโรงเรียนจิตตเมตต์ปฐมวัยได้ให้คำแนะนำว่าสิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้บนพื้นฐานที่เด็กมีอิสระทางความคิด แต่อยู่ในกรอบของความเหมาะสม เช่นกติกาการเก็บของ ความปลอดภัย ผู้ใหญ่ต้องไม่แทรกแซงในการคิด วางแผน การลงมือทำของเด็ก...

การศึกษาวิจัยกระบวนการพัฒนาทักษะ EF ในเด็กด้วยวิธีการต่างๆ 6 แบบ ได้แก่ การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ร่วมกับเกมต่างๆ การออกกำลังกายแบบแอโรบิก ศิลปะการต่อสู้ การฝึกสมาธิ และวิธีการมอนเตสซอรี พบประเด็นสำคัญในการพัฒนาทักษะ EF หลายประการ จากการศึกษาวิจัยกระบวนการพัฒนาทักษะ EF ในเด็กของ Dr.Adele Diamonds และ Kathleen Lee ด้วยวิธีการต่างๆ 6...

ขั้นตอนพัฒนาการ EF ของเด็กแต่ละช่วงวัยตั้งแต่แรกเกิดจนโตเป็นผู้ใหญ่ คุณพ่อคุณแม่สามารถมองเห็นทักษะความสามารถ EF ในตัวลูกที่ค่อยๆ ก่อร่างสร้างขึ้นทีละน้อยตามวัยของเด็กตามที่นักวิชาการศึกษา Joyce Cooper-Kahn และ Laurie Dietzel แนะนำไว้ดังนี้ 0-2 ปี ทารกและเด็กเล็กก่อนเข้าโรงเรียน เป็นช่วงเวลาที่เรียกว่า “อยู่กับปัจจุบันขณะ” (“live in the moment”) ต้องการการตอบสนองในทันที เด็ก 1...

ในช่วงปฐมวัย(แรกเกิด-6 ปี)เป็นวัยทองของการพัฒนาทักษะ EF ที่พ่อแม่และครูอนุบาลจะต้องช่วยเด็กในวัยนี้ให้พัฒนาทักษะ EF เพื่อให้เด็กมีความพร้อมกับการเรียนในระดับชั้นที่สูงขึ้นต่อไป “มีงานวิจัยจากการประเมินผลของโครงการ Chicago School Readiness ชี้ว่า ทักษะ EF ของเด็กที่พัฒนาในช่วงวัยอนุบาล สามารถทำนายถึงความสำเร็จในวิชาคณิตศาสตร์และการอ่านในเวลาอีก 3 ปีต่อมา ยิ่งไปกว่านั้น ทักษะ EF ยังแสดงถึงความพร้อมในการเข้าเรียนได้ดีกว่าการวัด IQ ของเด็ก ทักษะ EFในเด็ก ไม่ว่าการมีสมาธิจดจ่อในงานที่ผู้ใหญ่มอบหมายให้...