วงจรแห่งความปลอดภัย (Circle of Security) เนื่องจากเด็กแต่ละคนมีความต้องการความปลอดภัยในระดับที่แตกต่างกัน   Circle of Security  เป็น โปรแกรมหนึ่งที่ถือว่าเป็นนวัตกรรม ที่ออกแบบมาเพื่อช่วยให้พ่อแม่ผู้ปกครองเข้าใจวงจรความต้องการทางใจ ของเด็กที่ต้องการสร้างความสมดุลย์ ระหว่างความรู้สึกมั่นคงปลอดภัยกับความต้องการพัฒนาการพึ่งตนเอง ของเด็ก ทำให้พ่อแม่ผู้ปกครองสามารถทำหน้าที่เป็นฐานที่มั่นทางใจ ได้เหมาะสมกับสถานการณ์และสอดคล้อง กับธรรมชาติความต้องการของเด็กเล็ก โปรแกรมนี้ได้รับการพัฒนาขึ้นโดย  โรเบิร์ต มาร์วิน (Robert Marvin)  จากมหาวิทยาลัยเวอร์จิเนีย เกลน คูเปอร์ (Glen...

“พื้นที่ปลอบโยน” วิธีหนึ่งที่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้ลูกมี “ทักษะ” จนกลายเป็น “นิสัย”ในการปลอบโยนตัวเองได้ยามมีความทุกข์ คือการสอนให้ลูกรู้ว่า ลูกสามารถเอาชนะความทุกข์และอารมณ์ที่รุนแรงได้เสมอ โดยพ่อแม่ใช้ "เครื่องมือ" บางอย่างให้เป็นประโยชน์ เครื่องมือแรก คือ ในบ้านมี “พื้นที่ปลอบโยน” ที่กำหนดไว้ชัดเจน พื้นที่นี้เป็นพื้นที่ที่เป็นของเด็กๆ อย่าง แท้จริง ให้เด็กๆ สามารถเข้าไปอยู่บริเวณนั้นได้ตลอดเมื่อรู้สึกไม่สบายใจ  “พื้นที่ปลอบโยน” ต้องไม่ใช่พื้นที่เดียว กับการเข้ามุม(หากบางบ้านยังมีมุมนี้อยู่) เพราะจะทำให้เด็กสับสนระหว่างการปลอบโยนตนเอง กับการ...

ทฤษฎีความผูกพัน หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 นักจิตวิทยาพัฒนาการชาวอังกฤษ จอห์น โบว์ลบี (John Bowlby - 1907-1990) ได้ให้กำเนิดทฤษฎีความผูกพัน (Attachment Theory) ขึ้น จากการตั้งข้อสังเกตว่า เด็กที่ถูกเลี้ยงมา ในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้าไม่มีความสุข แม้จะอยู่ในที่พักอาศัยอันอบอุ่น มีเสื้อผ้าพอเพียงและได้อาหารที่ดี  จอห์น โบว์ลบี ได้อนุมานว่า การที่เด็กในสถานเลี้ยงเด็กกำพร้า ไม่มีความสุข...

คุณภาพความผูกพันส่งผลจนตลอดชีวิต ประสบการณ์แรกในชีวิต เป็นประสบการณ์สำคัญที่เด็กจะรับรู้และเรียนรู้ว่า ชีวิตเป็นอย่างไร โลกนี้เป็น อย่างไร เด็กที่ไม่ได้รับการเอาใจใส่ หรือยิ่งไปกว่านั้นคือ พ่อแม่กลายเป็นภัยคุกคามต่อความปลอดภัย ด้วยการ แสดงอาการก้าวร้าว ไม่ว่าจะเป็นทางกาย ทางวาจา หรือ แม้กระทั่งแสดงออกทางสีหน้าและภาษากายที่ทำให้เด็ก รู้สึกกลัว และไม่ปลอดภัย เด็กก็จะพัฒนารูปแบบของความผูกพันที่ไม่ปลอดภัยกับพ่อแม่และผู้คนรอบข้าง ความรู้สึกไม่ปลอดภัยที่ติดอยู่ในใจเด็ก นำไปสู่พฤติกรรมที่มักก่อปัญหาตามมา เช่น การไม่สามารถระงับ ความต้องการหรืออารมณ์ของตนได้ แสดงออกอย่างรุนแรงหรือก้าวร้าวเพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ หรือ เพื่อให้มั่นใจว่า...

ในบทความก่อนหน้า หมอมักจะพูดเกี่ยวกับผลดีของการฝึกทักษะสมอง EF ต่อการพัฒนาศักยภาพของตัวเด็ก ซึ่งมักจะเน้นไปที่พัฒนาการด้านต่างๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงวัยเด็กเป็นหลัก อย่างไรก็ดี ผลของการพัฒนาทักษะสมอง EF ไม่ได้มีเพียงแค่ผลในระยะสั้นที่เกิดขึ้นในวัยเด็กเท่านั้น แต่ยังไปมีผลถึงกระบวนการต่างๆ ของทั้งสมองและร่างกายเมื่อเด็กคนนั้นเติบโตขึ้นมาอีกด้วย ในบทความอันนี้ ซึ่งเป็นอันสุดท้ายแล้ว เราจะมาคุยกันว่า การฝึกทักษะสมอง EF ส่งผลดีในระยะยาวสำหรับเด็กคนหนึ่งได้อย่างไรบ้าง มาลองติดตามอ่านกันนะครับ การศึกษาผลระยะยาวของทักษะสมอง EF มักจะอ้างอิงจากการทดลองที่มีชื่อเสียงของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ซึ่งก็คือ การทดสอบมาร์ชเมลโลว์ (Marshmallow...

เป็นปัจจัยสำคัญยิ่งต่อการเติบโตของลูก การพัฒนาทักษะความสามารถในการกำกับตนเองสู่เป้าหมาย (Self-Directed Executive Functions) จะเกิดขึ้นได้จากการที่ผู้ใหญ่เปิดโอกาสให้เด็กเป็นผู้กำหนดการกระทำด้วยตนเอง จะทำอย่างไร เมื่อไร เพื่อให้บรรลุเป้าหมายนั้น อยากให้คุณครูทราบว่า การกำกับตนเองสู่เป้าหมาย (Self-Directed Executive Functions) เป็นปัจจัยสำคัญยิ่งต่อการเติบโตของเด็ก การพัฒนาทักษะความสามารถ EF ด้านนี้ จะเกิดขึ้นได้จากการที่ผู้ใหญ่เปิดโอกาสให้เด็กเป็นผู้กำหนดการกระทำด้วตนเอง ดังแนวทางการพัฒนาการกำกับตัวเองต่อไปนี้ ที่ผู้ใหญ่เป็นผู้วางเป้าหมายไว้ให้ แต่จะปล่อยให้เด็กกำหนดกติกาด้วยตัวเองว่าจะทำอย่างไร เมื่อไร เพื่อให้บรรลุเป้าหมายนั้น เป็นการผลักดันเด็กให้มี...

ในการพัฒนาเด็ก พ่อแม่และคุณครูจะต้องเป็น "นั่งร้าน" ที่ดีให้เด็ก โดยสร้างกิจวัตรประจำวัน เป็นแบบอย่างพฤติกรรมทางสังคม สร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนอย่างต่อเนื่อง บนความสัมพันธ์ที่ไว้วางใจกัน ในการพัฒนาเด็ก สภาพแวดล้อมของเด็กเปรียบเสมือน“นั่งร้าน”ที่จะทำให้อาคารก่อร่างสร้างตัว พ่อแม่ก็คือสิ่งแวดล้อมที่สำคัญของลูก พ่อแม่จะต้องเป็น "นั่งร้าน" ที่ดีให้ก่อน โดย สร้างกิจวัตรประจำวันให้ลูก เป็นแบบอย่างพฤติกรรมทางสังคม สร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนอย่างต่อเนื่อง บนความสัมพันธ์ที่ไว้วางใจกัน ครูในศูนย์เด็กเล็กหรือโรงเรียนอนุบาลที่ดูแลเด็กวัย 3-6 ปีก็เปรียบ”นั่งร้าน”ที่มีความสำคัญอย่างมากเป็นผู้ที่จะต้องฝึกฝนคุณลักษณะความสามารถ EF ทั้ง 9 ด้าน ในชีวิตประจำวันของเด็กและในหลักสูตรการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย โดย สร้างกิจวัตรในชีวิตประจำวันที่โรงเรียน ให้รู้จักรอคอย เข้าคิว ให้รู้จักควบคุมอารมณ์ตนเองและแสดงออกอย่างเหมาะสม ฝึกเข้าใจความรู้สึกของตนเอง...

เด็กที่ขาดทักษะ EF มักมีปัญหาพฤติกรรมและขาดทักษะในการบริหารจัดการชีวิต นักจิตวิทยาพัฒนาการ Prof.Dr.Philip David Zelazo ชี้ไว้ว่า “เด็กที่ขาดทักษะ EF มักมีปัญหาพฤติกรรมด้วย เช่น แม้ว่าเด็กจะมีจุดมุ่งหมาย แต่ถ้าไม่สามารถวางแผน ไม่สามารถควบคุมพฤติกรรม ไม่สามารถประเมินตัวเองได้ก็อาจจะนำไปสู่การกระทำที่ไม่เหมาะสมได้ และไม่รู้ว่าจะจัดการกับผลที่ตามมาอย่างไร” จากคำอธิบายนี้ ทำให้เรามองเห็นว่า ในการทำให้จุดมุ่งหมายใดๆ สำเร็จได้นั้น ใช่ว่าเพียงมีเป้าหมายตั้งไว้แล้ว ทุกอย่างก็จะเดินหน้าไปได้เอง เพราะในการบวนการทำให้เสร็จบรรลุตามเป้าหมายนั้นต้องใช้ทักษะความสามารถอีกหลายอย่าง เช่น ต้องวางแผนว่า...